Беҙ, хәҙер "һуғыш ветераны", "һуғыш балалары" тип йөрөтөлгән быуын, һуғыш уты эсендә булмаһаҡ та, ул ҡәһәрле йылдарҙың ауырлығын муйындан татыныҡ. Атай, ағайҙарҙы зар илашып фронтҡа оҙатыу, һөйәктәребеҙ ҙә ҡатмаған көйө өлкәндәр эшенә тотоноу, ас-яланғаслыҡ...

Ҡала хакимиәтендәге сираттағы оператив кәңәшмәнең ниндәй мәсьәлә менән асылыуын әйтеп бирер өсөн күрәҙәсе булыу ҙа кәрәкмәй ине: әлбиттә, ул 7 майҙа Владимир Путиндың инаугурацияһы темаһынан башланды.

Мин бөгөнгө замана балаһы булып тыуырға теләр инем. Ни өсөнмө? Рәхәт тә һуң. Тыуыу менән һин ҡурсаҡҡа әүереләһең. Атай, әсәй, өләсәй-олатайҙар йүргәктә үк һиндә үҙ хыялдарын һәм комплекстарын тормошҡа ашыра башлай. "Йүргәк" һүҙе лә бында урынһыҙ, сөнки йүргәк тигән нәмә лә юҡ инде. Хәҙер сабыйҙы тыуыу менән кейендереп һалалар. Оло кешенең кейем хаҡынан ҡиммәт булған кейемдәргә.

"Рәсәй Федерацияһы Президенты вәкәләтен башҡарғанда, кеше һәм граждан хоҡуҡтарын һәм иркен ихтирам итергә һәм һаҡларға, РФ Конституцияһын үтәргә һәм яҡларға, дәүләт суверенитетын һәм бойондороҡһоҙлоғон, именлеген һәм бөтөнлөгөн һаҡларға, халыҡҡа тоғро хеҙмәт итергә ант бирәм".

Кеше хәтеренән көслөрәк тойғо бармы икән был ерҙә? Юҡтыр. Әҙәм балаһының күңелендә ярала алған хис-тойғоларҙың иң-иң ҡайнарҙары ла, иң-иң ҡәҙерлеләре лә ваҡыт үтеү менән һүрелә һәм онотола торған. Ә бына хәтер тигәне - мәңгелек. Бының шулай икәнлеген өсөнсө йыл рәттән Бөйөк Еңеү байрамында урам тултырып ағылған халыҡ йылғаһы ағымын күҙәтә торғас аңланым. Хәтер йылғаһы булып ағыла ла ағыла халыҡ. Ә бит уларҙы берәү ҙә көсләп сығармаған урамға, мәжбүр итмәгән. Илһөйәрлек тойғолары менән бер рәттән, уларҙы ата-бабаларының рухы саҡырған ошо сафтарҙа атлап үтергә. Шул саҡырыу, бурыс, изгелек, ғорурлыҡ кеүек иң юғары уй-хистәрҙер ағымдағыларҙың йөрәгендә лә.

Алһыу КҮСӘРБАЕВА, Башҡортостан Республикаһы буйынса Росреестр идаралығы белгесе: Кешелек донъяһы өсөн иң ҙур афәттәрҙең береһе - һуғыш. Бөйөк Ватан һуғышынан һуң бер быуатҡа яҡын ваҡыт үтһә лә, уның ҡанлы шауҡымы әле булһа йөрәктәрҙе өшөтә. Ул бит һәр өйҙөң ишеген ҡағып, миллиондарса кешенең ғүмерен ҡыйып, фронтта ла, тылда ла ҡот осҡос эҙемтәләргә килтергән. Һәр кемдең ғаиләһендә һуғыш йылдары хәтирәләре йәшәй. Минең әсәйемдең олатаһына ике һуғышты үтергә тура килгән. Крәҫтиән ғаиләһендә донъяға килгән Бураншин Ноғман Ғөбәйҙулла улы мәсеттә алған белемен тулыландырып, өҫтәмә рәүештә урыҫса уҡырға һәм яҙырға өйрәнгән.

"Һуғыш - ул китаптарҙа яҙылған, киноларҙа күрһәтелгән күренештәр һәм ваҡиғалар, ниндәй техника ҡулланыу, стратегия, тактика ғына түгел. Һуғыш - ул ҡот осҡос мәхшәр. Уны бер нисек яҙып та, күрһәтеп тә аңлатып булмай. Яҙылғандар, күрһәтелгәндәр - улар цензура аша үткәндәре генә. Ә үтмәгәндәре? Минең дә "Шла на фронт девчонка" китабыма күп нәмәләр инмәй ҡалды. Шулай ҙа, мин унда һуғыш ваҡытында ҡыҙылармеецтарҙың көндәлек тормошо, уларҙың ниндәй шарттарҙы үтеүе, алыш тынып торған арала ла тормошҡа балалар күҙе менән бағып, матурлыҡты күреүҙәре хаҡында яҙырға тырыштым", - тип хәтирәләре менән бүлешә әңгәмәсем - 15 йәше тулмаҫ элек ут эсенә инеп, тыныс тормошта бар ғүмерен журналистикаға бағышлаған, 93 йәшкә аяҡ баҫҡан Бөйөк Ватан һуғышы ветераны, бөгөн Өфөлә йәшәгән Галина ОСТАШЕВСКАЯ.

Халҡыбыҙҙың шундай әҙиптәре бар, улар менән һәр осрашыу - тарихи мәл. Шундай шәхестәребеҙҙең береһе - Башҡортостандың халыҡ яҙыусыһы Ноғман Сөләймән улы Мусин. Уның редакцияға ҡунаҡҡа килеүен оло ваҡиғалай ҡабул итеп, йылы ғына диалог үткәреп, аҡһаҡал менән бер табында сәй эсеп, тирәләп ултырып фотоға төшөп ҡалдыҡ. Һөйләшеүҙе гәзит уҡыусыларыбыҙ менән дә бүлешәбеҙ.

Башҡорттар китте һуғышҡа,
Оҙатып ҡалды күк Урал,
Ат уйнатып алдан бара
Шайморатов генерал.

Күңелемде бушлыҡ биләп алмаһын, тип, саҡ ҡына ваҡыт тапһам, шиғырҙар уҡырға яратам мин. Улар йәнде дауалай, көс-ғәйрәт өҫтәй. Бына бөгөн ҡулыма Рәми Ғариповтың шиғри йыйынтығын алдым. "Бер ҡыл" шиғырынан өҙөктө күсереп яҙам: "Бер көн килеп элекке бер дуҫым
Бөрөп алды шулай алҡымдан:
- Паганини ҙә бит түгелһең, - ти, -
Уйнайһың, - ти, - әммә бер ҡылда.
Ил дә тел тип ҡаңғырғансы,
Ҡалдырсы бер, иҫке бер ҡылды, -
Тигәс дуҫым, бер дошманым артты,
Ә күңелдә бер ҡыл тартылды!
Иҫке бер ҡыл! Изге бер ҡыл йәнгә!
Ул тартылған сәсән халҡымдан".

Ниһайәт, илдә пенсионерҙарҙың ниңә ярлы йәшәүе сәбәбен асыҡлап бирҙеләр беҙгә аҡсаның өҫтөндә ултырған аҡыллы кешеләр. Ғүмер буйы бил бөгөп, намыҫлы эшләһәк тә, беҙ, эшкинмәгәндәр, ни өсөн ярлы йәшәйбеҙ һуң? Ниңә беҙ һәр ваҡыт кемдәрҙеңдер күҙенә сүп булып килә лә төшәбеҙ? Ниңә ризаһыҙлыҡтарға, нәфрәттәргә сәбәпсебеҙ? Ниңә кемдәргәлер эшләргә (миллиардтарын ишәйтергә) ҡамасаулайбыҙ?

Роспотребнадзор талпандар һөжүме һәм уларҙың тешләүе һөҙөмтәһендә барлыҡҡа килгән инфекциялар миҙгеле башланыуы хаҡында иҫкәртә. Март һуңында Рәсәйҙең 24 субъектында медицина учреждениеларына талпан тешләгән 450 кеше, шул иҫәптән 220 бала мөрәжәғәт итә. Әлегә инфекеция ауырыуҙары осрағы теркәлмәгән. Ҡайһы бер төбәктәрҙә акарицид эшкәртеүҙәр үткәрелгән. Быйыл был сараны 93 мең гектар майҙанда үткәреү планлаштырылған. Вируслы талпан энцефалитынан 500 мең самаһы кеше прививка эшләткән.

Бөгөн муниципаль райондарҙа лайыҡлы тормош булдырыуға йүнәлтелгән федераль һәм республика программалары тормошҡа ашырыла, биләмәләрҙең социаль именлеге, иҡтисади үҫеше өсөн инвестициялар йәлеп итеү ҙә һөҙөмтәле алымдарҙың береһе булып һанала. Әммә инвесторҙарға бик үк ышанып етмәү, уларҙы үҙ кеҫәһен генә ҡайғыртыусылар тип иҫәпләү күренеше хөкөм итә әле йәмғиәтебеҙҙә.

Моғайын, күптәрҙең иҫендәлер, уҙған быуаттың 90-сы йылдарында баш ҡалала тик Өфө йәштәренән һәм Өфө башҡорттарынан торған "Аманат" төркөмө барлыҡҡа килеүе башҡорт милли эстрадаһында яңы күренеш булғайны. Улар ҡыҫҡа ғына ваҡыт эсендә йәштәр мөхитендә генә түгел, тотош республикала һөйөү яулап өлгөрҙө. Йылдар үткәс, тәүге сирҡаныс алған егеттәр бер-бер артлы үҙҙәренең төркөмдәрен ойоштора башланы - "Ант", "Аҡйондоҙ", "Ҡурайсы"... Бөгөн редакция ҡунағы - "Ант" төркөмө етәксеһе Алмас ҒАФАРОВ менән башҡорт мәҙәниәте, уның үткәне һәм бөгөнгөһө тураһында әңгәмәләшәбеҙ.

Башҡортостан мәктәптәрендә башҡорт телен уҡытыу буйынса проблемалар килеп сығып, уның тыуыуына баш ҡалалағы "Рус телен яҡлау буйынса ата-әсәләр комитеты" вәкилдәренең ҡәнәғәтһеҙлеге сәбәп булып торғаны асыҡланғас, "Ә ни өсөн Өфөлә башҡорт телен яҡлаусы шундай комитет юҡ?" тигән һорау тыуғайны. Ниһайәт, Бөтөн донъя башҡорттары ҡоролтайы эргәһендә Республика ата-әсәләр комитеты ойошторолдо. Ошо комитетты ойоштороу инициативаһы менән сығыш яһаусы ныҡлы "өс таған" - "Хазина-Бал" яуаплылығы сикләнгән ширҡәт хеҙмәткәре Эльвира БАЙНАЗАРОВА, юрист Руслан БИККИНИН, төҙөүсе Радмир МӨХӘМӘТШИН яңы ойошманың маҡсаттары хаҡында һөйләй.

Йәй көндәре, 7-8-се синыфтарҙа уҡыған саҡта, тракторсы ярҙамсыһы булып эшләнем. Яланда ҡурай үләне күреп ҡалһам, күңелемдә ниндәйҙер моң сыңлап китер ҙә, шул үләнде өҙөп алып, һыҙғыртып ҡарағы килә башлай торғайны. Күп тапҡырҙар маташҡандан һуң, ҡурайҙа өрөргә өйрәнеп алдым. Ә инде ҡулыма Ғата Сөләймәновтың "Ҡурай" тигән китабы килеп эләккәс, шатлығымдың сиге булманы. Уның ярҙамында бер аҙ көй сығара башланым. Һәр хәлдә, көйгә оҡшашыраҡ ауаз сыҡһа, түбәм күккә тейерҙәй булып ҡыуана торғайным. Ҡурай моңона, башҡорт йырҙарына һөйөү бына шулай бала саҡтан һалынды.

Үткән аҙнала Башҡорт дәүләт университетының башҡорт филологияһы һәм журналистика факультеты ойошторған "Башҡорт теленән региональ диктант" акцияһы үтте. Диктант яҙыуға быйыл Башҡортостандың төрлө ҡала, ауылдарында ғына түгел, Мәскәү ҡалаһында, Силәбе, Ырымбур өлкәләрендә, Пермь крайында, Ямал-Ненец автономиялы округында, Төркиә, Польша, Болгария илдәрендә йәшәгән милләттәштәр ҙә ҡушылды.

Өфө ҡала округы хакимиәтенең сираттағы оператив кәңәшмәһе Башҡортостан Республикаһы Башлығы Рөстәм Хәмитовтың 19 апрелдәге телевидение аша тура бәйләнеше темаһы менән башланды. Муниципалитет башлығы Ирек Ялалов был сараны аҙнаның иң мөһим ваҡиғаларының береһе тип билдәләп, уның барышында Өфөгә ҡағылышлы һорауҙар ҙа булыуына туҡталып китте. "Эфирҙа яңғырамаған меңдәрсә һорау артабан беҙгә үтәү һәм яуаптар биреү өсөн төшөрөләсәк. Шуға күрә барлыҡ структура бүлексәләрен, ҡала райондары хакимиәттәре башлыҡтарын, урынбаҫарҙарын һорауҙарҙы айырым контролгә алыуҙарын һорайым. Һәр хеҙмәт улар буйынса аныҡ һәм тиҙ яуап бирергә тейеш", - тине ул.

"Тере таҫма" кинокомпанияһы менән "Башҡортостан" дәүләт киностудияһы "Беренсе республика" тип аталған яңы фильм өҫтөндә эш башлай. Был турала журналистар менән осрашыуҙа фильмдың режиссеры Булат Йосопов белдерҙе. Сарала шулай уҡ продюсерҙар - "Башҡортостан" дәүләт киностудияһы директоры Азамат Хужахмәтов менән Леонид Филинов, сценарий авторҙары - Рәсәйҙең һәм Башҡортостандың халыҡ артисы Таңсулпан Бибичева менән Гөлсәсәк Саламатова, композитор Ришат Сәғитов ҡатнашты.

З. Исмәғилев исемендәге Өфө дәүләт сәнғәт институты профессоры, Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре Фәрзәнә Фәтҡулла ҡыҙы Сәғитова менән осрашырға килгәндә, ул вокал класында фортепиано артында ултырып, бер студентына йыр оҫталығы һабаҡтары бирә ине. Студент ниндәйҙер нотаны алдыра алмай, байтаҡ ыҙаланды. Ә уҡытыусы тыныс ҡына аңлатыуын дауам итте. Бер аҙҙан профессор уҡыусыһын арҡаһынан һөйөп, матур теләктәрен әйтеп оҙатты һәм: "Яңы армия хеҙмәтенән ҡайтты, бер аҙ тауышын юғалтҡан, онота төшкән балаҡай", - тип аңлатып ҡуйҙы. Шул мәл мин үҙемдең ниндәй шәхес менән аралашырға килгәнемде төшөнгәндәй булдым.