"Башинформ" агентлығында ойошторолған сираттағы матбуғат конференцияһы былтыр Эстонияның Палдиски ҡалаһында Салауат Юлаевтың тыуыуына 260 йыл тулыу айҡанлы үткәрелгән семинар материалдары йыйынтығын презентациялауға арналды.
Был сара ниндәйҙер кимәлдә йөрәктән сыҡҡан әрнеү ҙә, республика халҡына оран да булып яңғырағандай булды. Сөнки делегация етәксеһе, Башҡортостан Милли музейы директоры Ғәли Вәлиуллин белдереүенсә, быйыл Юлай Аҙналиндың тыуыуына 285 йыл тула. Ләкин республика бөйөк батырҙың атаһының, уның көрәштәшенең юбилейын бөтөнләй "онотто". Ул ғына ла түгел, хатта Салауат Юлаевты ла хәтерҙән ҡыҫырыҡлап сығарып барабыҙ. Ғәли Фәйзрахман улы әйтеүенсә, юғары уҡыу йорттарының береһендә икенсе курс студенттарынан Салауат Юлаевтың кемлеген һорағас, 19 кеше араһынан ни бары бер генә студент уның тураһында ыңғай фекерҙә була. "Әгәр батырҙарыбыҙҙы үҙебеҙ пропагандаламаһаҡ, тиҙҙән рухи көрсөккә барып терәләсәкбеҙ, - тине Ғәли Фәйзрахман улы. - Бөгөн былай ҙа Крәҫтиән һуғышы етәкселәрен бандиттар һәм башҡа исемдәр менән кәмһетергә тырышалар, ләкин Салауат Юлаевтың донъяуи кимәлдәге феномены - уның ғәҙеллек көрәшсеһе булыуында һәм был хаҡта оноторға ярамай".
Сәфәргә килгәндә инде, Палдиски халҡының милли батырыбыҙ Салауат Юлаевҡа мөнәсәбәте үҙенсәлекле - улар уның тураһында быуындан-быуынға үҙҙәре белгән тарихты тапшыра, Салауатты кенәз тип атай, уның рухын, әхлаҡи сифаттарын хәтерендә һаҡлай һәм ундағы мөхиттән Салауат рухы аңҡый, әйтерһең дә, батыр һаман да эргәлә генә йөрөй. "Әгәр Башҡортостанда Салауат Юлаевҡа ниндәйҙер рәсми мөнәсәбәт булһа, Эстонияла уға йылы, кешелекле мөнәсәбәт булыуы хайран итте. Олоһо ла, кесеһе лә уны белә, хатта батыр хаҡында һөйләгәндә күҙҙәренә йәш тула", - тип үҙенең фекерҙәре менән бүлеште Гуманитар тикшеренеүҙәр институтының өлкән ғилми хеҙмәткәре, философия фәндәре кандидаты Азат Бердин. Артабан ул йыйынтыҡ менән ҡыҫҡаса таныштырып үтте һәм ғәҙеллек көрәшсеһе символы булған башҡорт батырына бағышланған семинарҙың Еңеүсе Георгий сиркәүендә уҙғарылыуы ла тәрән мәғәнәгә эйә булыуын белдерҙе.
Палдискиҙа заманында рус мәктәбендә ойошторолған Салауат Юлаев музейы бер ваҡыт эшләүенән туҡтап, уның экспонаттары подвалға "ябылғайны". Әлеге ваҡытта музей экспонаттарының ҡала хакимиәтенең бер бүлмәһендә урын табыуы ла ҡыуаныслы күренеш. Ғәли Вәлиуллин әйтеүенсә, делегация мэрияға барып ингәндә, коридорға күргәҙмә итеп ҡуйылған экспонаттарҙы күреп, күңелдәрҙә Башҡортостандан Башҡортостанға барып төшкәндәй тойғолар кисерҙек, тине тулҡынланыуын һәм ғорурланыуын йәшермәйенсә һәм киләсәктә экспонаттарҙы айырым бинаға - ҡабат рус мәктәбенең бер класына күсереү мәсьәләһенә етди тотонасаҡтарын да белдерҙе. Ләкин был бер ойошманың йәки бер кешенең генә эше түгел, ә дәүләт, хөкүмәт кимәлендә һәм батырыбыҙҙың юбилейы йылында ғына түгел, даими, системалы алып барыла торған мәсьәлә.
Эйе, финанс көрсөгө, нисек кенә ауыр булмаһын, килә лә китә. Ә бына рухи көрсөктән сығыу, бәлки, мөмкин дә түгелдер. Әгәр ғәҙеллек һәм рух символы булған милли батырыбыҙҙы онотһаҡ, тарих беҙҙе ғәфү итмәҫ...

Шәрифә САЛАУАТОВА.

КИРЕ СЫҒЫРҒА