Эксперттар Өфөлә Салауат Юлаевҡа ҡуйылған һәйкәлде тикшереп, уны һүтергә (демонтаж) кәрәклеген белдергән. Бындай һығымта "Салауат Юлаев һәйкәле" федераль әһәмиәттәге мәҙәни мираҫ объектын һаҡлау буйынса эштәр башҡарыуға проект документацияһы буйынса үткәрелгән тарихи-мәҙәни экспертиза һөҙөмтәләре нигеҙендә эшләнгән. Башҡортостандың Мәҙәни мираҫ объекттарын дәүләт һаҡлауы буйынса идаралыҡ сайтына ҡуйылған документтан күренеүенсә, экспертизаны Өфө, Мәскәү, Санкт-Петербург белгестәре ҡала хакимиәте заказы буйынса үткәргән.

Инженер-техник тикшереү һәм эшләнгән иҫәпләүҙәр буйынса, һәйкәл боҙола һәм ныҡлығын юғалта бара. Аныҡлап әйткәндә, батыр атының алғы һул аяғының аҫҡы өстән бер өлөшө алмаштырыуҙы талап итә. Шулай уҡ һәйкәлдең ҡойоп йәбештерелгән урындарында үтәнән-үтә тишектәр бар. Айырым элементтарҙы иретеп йәбештергән урындар өлөшләтә зыянланған һәм ремонт талап итә. Бынан тыш, белгестәр һығымта яһауынса, һәйкәл тыштан да, эстән дә атмосфера һәм электрохимик (суйын менән ҡорос бер-береһенә тейеп торған урындар) коррозиянан һаҡланмаған. 2019 йыл менән сағыштырғанда коррозия кимәле 10 процентҡа артҡан, шул сәбәпле иретеп йәбештерелгән урындар үҙҙәренең тәғәйенләнешен юғалтҡан. Был урындар таҙартыуҙы, коррозияға ҡаршы эшкәртеүҙе һәм зыян күргән йәбештереү урындарын, ярыҡтарҙы ҡабаттан иретеп йәбештереүҙе талап итә. Монументта шулай уҡ эскә ҡар-ямғыр үтеп инерлек тишектәр, ярыҡтар бар.
"Һәйкәлдең ышаныслылығын һәм халыҡтың хәүефһеҙлеген тәьмин итеү өсөн уның эргәһендәге территорияны ябырға; һәйкәлде һәм плинтты һүтергә тәҡдим ителде. Аттың аяғын нығытыу өсөн плинтта өҫтәмә деталдәр булдырыуҙы ҡарау; һәйкәл тирәһендәге ерҙе нығытыу; аттың алғы һул аяғының өстән бер өлөшөн яңы эшләнгәненә алмаштырыу, шулай уҡ нигеҙҙе һәм ерҙе өҫтәмә рәүештә тикшереү кәрәк", - тиелә эксперттарҙың һығымтаһында.
Әйткәндәй, Салауат Юлаев һәйкәлен реконструкциялау планлаштырылыуы тураһында Өфө ҡала хакимиәте бер йыл самаһы элек хәбәр иткәйне. Ул ваҡытта реставрация эштәре йыл ярым - ике йылға тиклем дауам итеү ихтималлығы һәм экспертиза үткәрелгәндән һуң ғына эштәр башланыу мөмкинлеге белдерелгәйне.

КИРЕ СЫҒЫРҒА