XX быуат башындағы милли башҡорт хәрәкәтендә, автономия өсөн көрәштә үҫәргәндәр араһынан да исемдәре бар Башҡортостан ерендә танылыу тапҡан күренекле шәхестәр ҡатнаша. Ә.-З. Вәлидиҙең көрәштәше Аллабирҙе Йәғәфәров (1886-1922) I мосолман съезынан аҙаҡ (1917 йылдың майында) башҡорт халҡының мәркәз шураһы бюроһы составына һайлана. Йонос Бикбов (1883-1943) Башҡорт хөкүмәтенең беренсе рәйесе, һуңынан Башревком ағзаһы була. Мөхәмәтхан (Мстислав ) Ҡулаев (1873-1959) 1919 йылдың башында Башҡорт хөкүмәте рәйесе вазифаһына тәғәйенләнә, Башкурдистан тип исемләнгән милли ерле мөхтәриәтте (автономия) таныу хаҡында Үҙәк Совет власы менән һөйләшеүҙәрҙә республика делегацияһы етәксеһе була. Әхмәҙулла Биишев (1896-1937) башҡорт ғәскәрен, милицияһын һәм контрразведкаһын ойоштороусыларҙың береһе булып таныла. Усман Ҡыуатов (1897-1957) Башҡорт Шураһы, Башревком ағзаһы була, ер эштәре наркомы вазифаһын башҡарһа, уның бер туған энеһе Ғүмәр Ҡыуатов һаулыҡ һаҡлау наркомы була. Харис Туймаҡаев батша армияһында поручик званиеһында хеҙмәт итә, 1918 йылдың йәйендә Силәбелә формалашҡан 1-се башҡорт пехота полкы командиры була, һуңынан Башҡорт корпусының штабс-капитаны званиеһында Башҡорт Хәрби Советының доброволецтар отрядтары бүлегендә эшләй.
Сөләймән Мырҙабулатов (1890-1931) БашЧК рәйесе була, һуңынан Бөрйән-Түңгәүер олоҫонда башланған халыҡ восстаниеһын (1920 йылда) етәкләй.
Совет власы йылдарында һәм унан һуңғы осорҙа үҫәргән ырыуы башҡорттары араһынан Рәсәйҙә һәм Башҡортостанда киң танылыу тапҡан бик күп шәхестәр үҫеп сыҡты. Заманында БАССР Юғары Советы Президиумы рәйестәре булған Рәхим Ибраһимовтың һәм Фәйзулла Солтановтың, беренсе башҡорт совет яҙысыларынан булған Булат Ишемғолдоң, яҙыусы, мәғариф наркомы Ғөбәй Дәүләтшиндың, Советтар Союзы Геройы Ҡотлоәхмәт Хәйбуллиндың, билдәле башҡорт геологы Басир менән журналист Дәүләткирәй Мәһәҙиевтарҙың, халыҡ шағиры Марат Кәримовтың, талантлы халыҡ йырсылары Сөләймән Абдуллиндың, Иншар Солтанбаевтың, драматург Азат Абдуллиндың, шағир Хәсән Назаровтың, мәғрифәтсе, яҙыусы Мәрйәм Бураҡаеваның, балерина, РСФСР-ҙың халыҡ артисы Леонора Ҡыуатованың, йырсы Мәғфирә Ғәлиеваның, физика-математика фәндәре докторы, профессор Роберт Яҡшыбаевтың, Башҡортостандың халыҡ артисы Рәсүл Ҡарабулатовтың, республикабыҙҙың халыҡ хужалығында, мәғариф, мәҙәниәт һәм сәнғәт өлкәләрендә дан ҡаҙанған меңәрләгән үҫәргән башҡорттарының исемдәре халыҡ хөрмәтенә лайыҡ.

Вәлиәхмәт БӘҘРЕТДИНОВ әҙерләне.
(Аҙағы. Башы 10-13-сө һандарҙа).

КИРЕ СЫҒЫРҒА