«Киске Өфө» гәзите
Мәҡәләләр Һуңғы номер Яҙылыу Гәзиттә реклама Архив Редакция
Беҙҙең номерҙар
 

2022

Ғинуар
   01  |  02  |  03  |  04 
Февраль
   05  |  06  |  07  |  08 
Март
   09  |  10  |  11  |  12 
Апрель
   13  |  14  |  15  |  16  |  17 
Май
   18  |  19  |  20  |  21 
Июнь
   22  |  23  |  24  |  25 
Июль
   26  |  27  |  28  |  29  |  30 
Август
   31  |  32 
 
Киске Өфө» VK-төркөмө
 

әйт, тиһәгеҙ...

Үҙ баҡсаһында картуф-йәшелсә үҫтереп һатыусы ауыл халҡына, ҡала баҡсасыларына киләһе йылдан дәүләт ярҙамы программаһы - субсидия түләү ҡарала. Ошо хаҡта фекерегеҙ ниндәй?

 
Сайттың архивы
 
  01 | 02 | 03 | 04 | 05 | 06 | 07   08 | 09 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14   15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21   22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28   29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35   36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42   43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49   50 | 51 | 52
  01 | 02 | 03 | 04 | 05 | 06 | 07   08 | 09 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14   15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21   22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28   29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35   36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42   43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49   50 | 51 | 52
  01 | 02 | 03 | 04 | 05 | 06 | 07   08 | 09 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14   15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21   22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28   29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35   36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42   43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49   50 | 51 | 52
  01 | 02 | 03 | 04 | 05 | 06 | 07   08 | 09 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14   15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21   22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28   29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35   36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42   43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49   50 | 51 | 52
  01 | 02 | 03 | 04 | 05 | 06 | 07   08 | 09 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14   15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21   22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28   29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35   36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42   43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49   50 | 51 | 52
  01 | 02 | 03 | 04 | 05 | 06 | 07   08 | 09 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14   15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21   22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28   29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35   36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42   43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49   50 | 51 | 52
  09 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15   16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22   23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29   30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36   37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42 | 43   44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50   51 | 52
 
Биттәр : # « 165 166 167 168 169 170 171 172 173 » #
ШӨКӘРӘ КИПТЕРЕРГӘ ЯҘМАҺЫН ИНДЕ...

Бөгөн күптәр аҡсаға аҡылын, намыҫын һата. Ҡайһы берҙә бәғзе эшмәкәрҙәргә ҡарайым да, уларҙың күкрәгендә йөрәк урынында банк иҫәбелер, тип уйлайым. Байлыҡҡа ынтылыш ҡурҡыныс түгел, теләһә ниндәй юл менән байырға тырышыу хәүефле. Хәҙерге ваҡытта аҡса түләп үрләргә, үҙеңде енәйәти эҙәрлекләүҙән ҡотҡарып ҡалырға мөмкин. Ә ошо гигант средстволар иҡтисадҡа йүнәлтелһә, ул иркен тын алып ҡалыр ине, моғайын.

Һәр дәүерҙә лә эшләргә, төҙөргә кәрәк. Минең атайым - бригадир, әсәйем ат ҡараусы ине. Үҙ белемем нигеҙендә бәйләнештәрһеҙ, аҡсаһыҙ ауыл хужалығы институтына уҡырға индем. 23 йәшемдә үҙемдең тыуған Ҡыйғы районында колхоз рәйесе итеп ҡуйҙылар. Малай ғынамын, хатта һүгенә лә белмәй инем. Биш йыл эсендә барыһына ла өйрәндем. Өфөнән бер нисә тапҡыр күсмә байраҡ алыуға өлгәштек. Һуңынан партияның өлкә комитетында, ризалығымды ла һорап тормайынса, Салауат райкомының беренсе секретары итеп раҫланылар. Ул ваҡытта йәштәрҙе, әгәр ҡулынан килгәнде күрһәләр, үҫтерәләр ине. Берәү ҙә уларҙы баҫтырып ҡалдырманы. Мин иртәнән кискә тиклем ауыл хужалығы менән булыштым. Салауат районынан һуң Тәтешле районына ебәрҙеләр. Мин эшләгән ваҡытта район Бөтә Союз ярышында өс тапҡыр еңеү яуланы. Хатта продукцияны яҡшыраҡ шарттарҙа эшләүселәргә ҡарағанда күберәк тапшыра инек. Артабан инде - ауыл хужалығы министрының беренсе урынбаҫары, һуңынан Госкомзем етәксеһе булып киттем.

Уҡырға
25.08.14  
 
МИЛЛИ РУХҺЫҘ МИЛЛИ ТЕАТР БУЛМАЙ

Станиславский, театр гардеробтан башлана, тигән, ә Һеҙҙең өсөн театр нимәнән башлана?

Дамир ҒӘЛИМОВ, А. Мөбәрәков исемендәге Сибай башҡорт дәүләт драма театрының художество етәксеһе: Театрға кейем элгесе лә, тамашасыны үҙенә йәлеп итеп торған матур бинаһы ла, һәләтле актерҙар ҙа, яҡшы репертуар ҙа кәрәк. Шулай ҙа милли театрҙы, беренсе нәүбәттә, милли рух күтәрә. Әгәр ҙә театрҙың үҙ традициялары, милли рухы булмаһа, ул ниндәйҙер күңел асыу урынына ғына әүерелә. Милли театрҙың үҙенсәлеге тап ошонда, рухһыҙ уның ижади юлы оҙайлы була алмай. Сибай театрына эшкә килгән йәш артистарға өлгө булыусы Ғәшиә Абыҙгилдина, Биби Мәһәҙиева, Шәмсинур Сиражетдинова, Ғәшүрә Ирназарова, Закир Ханов кеүек зыялыларыбыҙҙан быуындан-быуынға тапшырыла килгән йолаларҙы өйрәтеүсе, 50-60 йыл сәхнәгә хеҙмәт итеүсе өлкән быуын актерҙарыбыҙ - беҙҙең оло байлығыбыҙ. Тап улар театрҙы көслө итә. Телдең бар зауығын, моңон тойоп, еренә еткереп һөйләнелгән телмәр ҙә - театрҙың йөҙө. Урал аръяғы башҡорттарының теле бик үҙенсәлекле, унда әле лә башҡорт теленең бар нескәлектәре һаҡлана килә, шуға сәхнәлә дөрөҫ һөйләшеү мотлаҡ. Ғөмүмән, сәнғәт ул шулай уҡ тел һаҡсыһы, шуға телгә иғтибарлы булырға кәрәк.

Уҡырға
18.08.14  
 
ТЕЛЕҢ ТЕШ АРТЫНДА БУЛҺЫН

Имеш, бер ваҡыт трамвайҙа берәү теш һыҙлауына зарлана башлаған. Барлыҡ пассажирҙар ҙа бер-береһен бүлдерә-бүлдерә уға төрлө кәңәштәр биргән. Бары тик бер генә пассажир өндәшмәүҙе хуп күргән. Ул - теш һыҙлауының сәбәптәрен һәм уларҙы дауалау буйынса универсаль ысулдар юҡлығын яҡшы белгән теш табибы булған. Уның сирлене тикшермәй тороп, аныҡ кәңәштәр бирергә ярамай икәнен белгән, шуға ла телен тештәре артына йәшереп, аҡыл һатыуҙан тыйылған... Ысынбарлыҡта теш ауырыуы шулай ҡатмарлымы? Ошо һәм башҡа һорауҙарыбыҙға яуап эҙләп, Ырымбур медицина академияһының стоматология факультетын тамамлап, хеҙмәт юлын Башҡортостанда башлаған һәм үҙен тиҫтә йыл эсендә тәжрибәле белгес итеп танытып өлгөргән Ырымбур егете Ришат БАЙТИМЕРОВҡа мөрәжәғәт иттек.

Уҡырға
18.08.14  
 
ХӨБӨТДИН ҠАРТ ҺӘМ МИЛЛИАРДЕР АБРАМОВИЧ ИКЕҺЕ ЛӘ НАТУРАЛЬ РИЗЫК АШАЙ

Яңыраҡ РФ Дәүләт Думаһы депутаттары пальма майы ҡушып яһалған аҙыҡ-түлек продукттарын Таможня берлегендә һатыуҙы тыйыу тәҡдиме менән Евразия иҡтисад комиссияһына (ЕЭК) хат ебәргән. Евразия иҡтисад комиссияһы, үҙ сиратында, был проблеманы тикшерәсәге тураһында белдергән. Был нимә тураһында һөйләй? Тимәк, һөт продукттарын етештереүҙә әүҙем ҡулланылған был компоненттың кеше һаулығына зыянлы булыуын закон сығарыусылар ҙа таный, тигән һүҙ. Киләсәктә уны тыйыу тураһында закон сыҡһа, Таможня берлегенә ҡараған илдәрҙә пальма майын аҙыҡ-түлек өлкәһендә ҡулланмай башлаясаҡтарына өмөт итергә була. Бөгөнгө әңгәмә барышында һүҙ аҙыҡ-түлек продукттары хәүефһеҙлеге тураһында барасаҡ. Ҡунаҡтарыбыҙ - Башҡортостандың Социаль-сәйәси һәм хоҡуҡ институтының иҡтисад бүлеге мөдире, ауыл хужалығы фәндәре докторы, профессор, Башҡортостандың атҡаҙанған фән эшмәкәре, профессор Ҡадир Барый улы МӘҒӘФҮРОВ менән Башҡортостан Ауыл хужалығы ғилми-тикшеренеү институты директоры, биология фәндәре докторы, профессор Вәкил Мирғәле улы ШИРИЕВ ошо һәм башҡа темаларға фекер алыша. Әңгәмәне иҡтисад фәндәре кандидаты Илдар ҒӘБИТОВ алып бара.

Уҡырға
18.08.14  
 
ЭШҠЫУАРЛЫҠ НИҢӘ ЙӘЛЕП ИТМӘЙ?

Юғары менеджмент мәктәбе белгестәре ике мең рәсәйленән һорау алыу ойошторған. Һөҙөмтәлә 2013 йылда үҙ эшен ябыусылар һанының 2012 йыл менән сағыштырғанда ике тапҡырға күберәк булыуы асыҡланған. Яуап биреүселәрҙең 40 проценты эшҡыуарлыҡтың килемһеҙ булыуын билдәләгән. Шул уҡ ваҡытта үҙ эшен аса алмауҙың сәбәбен аҡса юҡлыҡҡа һылтаусылар кәмегән. Тимәк, бөгөнгө көндә капитал юҡлығы үҙ эшеңде башлап ебәреүгә тотҡарлыҡ түгел. Шулай ҙа халыҡ эшҡыуарлыҡ менән шөғөлләнергә атлығып тормай. Сөнки бөгөнгө баҙар иҡтисады шарттарында уңышлы бизнес алып барыуға улар ышанмай. Был тап ошо һорау алыу барышында асыҡланған.

Уҡырға
18.08.14  
 
ӘҘӘМ БУЛАЙЫМ ТИҺӘҢ АҠСАҒА ЙӘН ҺАТМА

Алтын ҡағыҙ, көмөш конверт -
Ҡиммәт түгел,
Һөйгән йәрҙең яҙғаны ҡиммәт,
Күҙ-йәш түгеп.


Яңыраҡ бер таныш апай: "Илдар, тиҙҙән кафедрабыҙ коллективы менән байрам итәбеҙ. Һин миңә шунда әйтер өсөн матур ғына тост әҙерләп бир әле", - тип мөрәжәғәт итте. Апай бик яҡшы кеше булғас, ризалығымды бирҙем. Әммә бер аҙ уйланып йөрөгәндән һуң, апайға шылтыратып, уның тәҡдименән баш тарттым. Сөнки ул ҡотлаясаҡ кафедра ағзаларын яҡындан белмәйем, тимәк, ҡотлау өсөн ниндәй генә матур, яғымлы һүҙҙәр тапһам да, барыбер улар эскерһеҙ йылылыҡ, ысын мөнәсәбәтте сағылдыра алмаясаҡ.


Уҡырға
18.08.14  
 
АЛМА, ИТ, ҺӨТ БАРЫ ТИК ҮҘЕБЕҘҘЕКЕ!

Көнбайыш Рәсәйгә ҡарата санкциялар индереүҙе бер ғәҙәткә әйләндерҙе, буғай. Исемлек йыш тулылана һәм унда Рәсәй сәйәсмәндәре, эшҡыуарҙары, төрлө ойошма һәм предприятиелар, банктар ҙа бар. Бындай тупаҫ мөнәсәбәткә оҙаҡ түҙгәндән һуң, Рәсәй яуап биреүҙе кәрәк тип тапты. Ил хөкүмәте, Владимир Путин ҡушыуы буйынса, Евросоюз илдәренән, АҠШ, Австралия, Канада һәм Норвегиянан Рәсәй биләмәһенә индерелмәҫкә тейешле сит ил тауарҙары исемлеген раҫланы. Шулай уҡ ил башлығы ҡарарына ярашлы, Украина авиакомпанияларының транзит рейстарына Рәсәй һауаһы территорияһында осоу тыйылды.

Уҡырға
18.08.14  
 
ТАЯҠ - ИКЕ БАШЛЫ, МИҘАЛ ИКЕ ЯҠЛЫ БУЛА...

Евросоюздың төрлө санкцияларына яуап итеп, Рәсәйҙең ҡайһы бер сит илдәрҙән аҙыҡ-түлек индереүҙе тыйыуы беҙҙе ас-яланғас ҡалдырыу урынына, киреһенсә, үҙебеҙҙә етештереү ҡеүәттәрен арттырып, яҡшы эштәргә генә юл асылыуға өмөт уята. Сөнки, шағир әйтмешләй, Рәсәйҙе аҡыл менән аңлап булмағандай, уның халҡы һәр осорҙа ла үҙенсә тормошҡа яраҡлашып, үҙенең стандарттары менән йәшәй. Аслыҡ, һуғыш афәттәре йылдарында ла ҡырылып бөтмәгән һәм артабан йәшәргә көс тапҡан халыҡ, бигерәк тә ауыл халҡы, был юлы ла аптырап ҡалмаясаҡ. Үҙебеҙҙә етештерелгән тәбиғи аҙыҡ менән туҡланыуын ул әле лә онотмаған һәм ташламаған, ә инде яңы технологиялар булдырыуға килгәндә, аҡыллы баштар беҙҙә лә етерлек.

Уҡырға
18.08.14  
 
ТӘРБИӘ ЭШЕ ТУҠТАРҒА ТЕЙЕШ ТҮГЕЛ

Бөгөн йәмғиәттең "уңышлылығы"ның үлсәме - иҡтисади фактор йәки инвестициялар йәлеп итеүсәнлек кимәленә бәйле тип агрессив рәүештә раҫланған заманда мәҙәниәткә өҫтәмә иғтибар бүлеүҙең файҙаһы бармы? Бөгөнгө йәмғиәт өсөн нимә ул мәҙәниәт?

Наил ҒӘЙЕТБАЕВ, яҙыусы, БР Яҙыусылар берлеге рәйесе: Кешенең мәҙәнилеге, рухи байлығы булмаһа, йәмғиәт йәнлектәр араһында хөкөм һөргән ҡанунға, йәғни, көслө көсһөҙҙө еңә, тигән принципҡа таянып йәшәй башлай. Һәр кемдең күңелендә башҡаларҙың шәхесенә ҡарата ихтирам, яҡтылыҡҡа, яҡшылыҡҡа ынтылыш булырға тейеш. Күңел байлығы, мәҙәниәт менән әҙәбиәт кенә кешене кеше итә. Шуға ла бар нәмәне матди донъяға бәйләп кенә ҡарарға ярамай.

Уҡырға
11.08.14  
 
ИСЛАМ БАҠСАҺЫНА ИНЕП ҺӘР КЕМ ҮҘ ЕМЕШЕН ТАПҺЫН

Динебеҙгә йөҙ бороусылар арта бара, шөкөр. Ләкин ошо ыңғай күренештәр йәнәшендә динебеҙҙе үҙ маҡсатында ҡулланырға тырышыусы кешеләр, төркөмдәр ҙә күбәйҙе. Уларҙың "эшмәкәрлеге" арҡаһында ҡайһы берәүҙәрҙә ислам диненә ҡарата кире ҡараш, күрә алмаусанлыҡ барлыҡҡа килде. Бөгөнгө һөйләшеүебеҙ ислам диненә, кешеләргә ҡурҡыныс менән янаған секталар, радикаль ағымдар хаҡында буласаҡ. Башҡортостан мосолмандары Диниә назаратының йәштәр бүлеге етәксеһе, мөфтөйҙөң беренсе урынбаҫары Айнур АРЫҪЛАНОВ һәм тележурналист Морат ЛОҠМАНОВ ошо теманы асыуҙа ярҙам итәсәк.

Уҡырға
11.08.14  
 
ҠАРТ ОЛАТАЙЫБЫҘ БӘПӘНӘЙ ПОЛКЫНДА ҺУҒЫШҠАН

1940 йылдың март аҙағы. Йылы сыуаҡ көн. Ауылдың ололары урам башында урынлашҡан колхоз келәте янына йыйылған. Атайым менән беҙ ҙә уларға барып ҡушылдыҡ. Бер аҙҙан күктә ал ҡыҙыл, зәңгәрһыу ҡыҙыл уттар күренә башланы. Нәҡ көслө ямғыр яуғандағы кеүек ялтлап-ялтлап китә. Үҙе тик төньяҡ-көнбайышта Сейәбар тауы офоғонда ғына. Шул ваҡыт ҡарттарҙың иң олоһо Әҙһәм бабай: "Уй, Алла! Был "ҡан яуыуы" бит. Ҡайҙалыр йыраҡта ҡан ҡойош бара, күрәһең", - тине. Ә бригадир Ситдыҡ еҙнә: "Эйе, нәҡ шул яҡта фин һуғышы бара бит", - тип ҡеүәтләне. Әҙһәм бабай: "Эй, был донъя, бер ҙә ҡан ҡойошһоҙ, ыҙғыш-талашһыҙ, һуғыш-ҡырылышһыҙ тормай шул. Ана, беҙҙең ырыу башы Ҡотсәләм олатай ҙа бит 1736-1740 йылдарҙа Ҡараһаҡал ихтилалында ҡатнашыусы Бәпәнәй Төрөпбирҙин полкында күҙәтеүсе булып, яралар алып, саҡ әйләнеп ҡайтҡан кеше булған..."- тип, бөтәбеҙҙе лә ауыҙына ҡаратты. "Шунан, шунан? Уның тураһында һөйлә әле, олатай", - тип төпсөнә башлағас, белмәгәндәр белеп ҡалһын, тиеп, һөйләп алып китте.

Уҡырға
11.08.14  
 
ҠАБАТ ТЫУҒАНДА ЛА БАРЫБЕР ТАБИП БУЛЫР ИНЕМ

Стәрлетамаҡ медицина училищеһын ҡыҙыл дипломға тамамлағас, эшкә тыуған районым үҙәге Мораҡҡа ҡайтып, Моҡас медпунктында эшләй башланым. Шулай йылдан ашыу ваҡыт үтеп китте. Әммә күңел төпкөлөндә уҡыуымды дауам итеү теләге һаман тынғы бирмәй, быҫҡып, бына-бына дөрләйем тип ята, тик баш врач документтарымды биреүҙән ҡырҡа баш тартты.

Ике аҙна отпускым бар ине, шуны алып, Өфөгә сыҡтым да киттем. Мединституттың төп корпусын эҙләп табып килеп ингәйнем, ҡаршыма бер ағай осраны. Уға: "Күгәрсен районынан килдем, документтарымды бирмәнеләр, үҙем менән паспортым ғына бар. Имтихандар тапшырып ҡарарға ине", - тип, хәлемде аңлатып һөйләп бирҙем. Ул: "Ай-һай, өлгөрөрһөңмө икән, бөгөн документтар тапшырыуҙың һуңғы көнө, эш көнө бөтөүгә ике сәғәт ваҡыт ҡалды. Совет майҙанына барып, Һаулыҡ һаҡлау министрлығын эҙләп тап, дипломыңдың күсермәһен алып кил", - тип, саҡ ҡына булһа ла күңелгә ойотҡо һалды. Министрлыҡҡа барып ингәс, унда ла ҡаршыма бер ағай осраны. Мин унан: "Министрҙы нисек табырға була?" - тип һорайым. "Уны нишләтәһең?" - тип көлә. Хәлемде аңлатып һөйләп биргәс: "Һеңлем, һиңә кадрҙар бүлегенә барырға кәрәк, әйҙә, тәүҙә ҡабул итеү бүлмәһенә барып, аныҡла", - тип, ҡабул итеү бүлмәһенә индереп китте. Унда ултырған секретаршаға дипломымдың күсермәһе кәрәклеген аңлатһам, секретарша "Минең эш көнөм бөттө", тип тик тора. Минең бәхеткәме икән, бер бүлмәнән тағы бер ағай килеп сыҡты ла, минең иларҙай булып баҫып торғанымды күрептер инде, хәлемде һораша башланы. "Дипломымдың күсермәһен алырға ине. Документтарымды баш табип бирмәне, минең мединститутҡа имтихан биреп ҡарағым килә", - тием. Ағай секретаршаға боролдо ла: "Зилә, уҡыйым тип торған балаға ниңә ҡаршы киләһең? Табып бир дипломының күсермәһен!" - тине. Секретарша ҡатын менән икәүләп кадрҙар бүлегенә барып, дипломымдың күсермәһен эшләп (ул ваҡытта ксерокстар юҡ, ҡулдан яҙырға кәрәк), мисәт ҡуйҙыртып, йүгерҙем мединститутҡа. Килеп инһәм, документтарҙы ҡабул итеп ултырыусы ҡыҙҙар "Юҡ, ваҡыт үтте, ҡабул итмәйбеҙ", тиҙәр. Тағы теге тәүге осраған ағай ярҙамға килде. Баҡтиһәң, ул ҡабул итеү комиссияһы рәйесе булған икән. "Ошо ҡыҙҙың ғына документтарын ҡабул итегеҙ ҙә", - тигәс, ҡыҙҙар документтарымды алып ҡалдылар.

Уҡырға
11.08.14  
 
БАШҠАЛАРҒА ТҮҘЕР ӨСӨН ТӘҮҘӘ ҮҘЕҢДЕ ЯРАТЫРҒА КӘРӘК

Башҡортостанға Украинаның һуғыш барған өлкәләренән ҡасаҡтар килеүен дауам итә. Дәүләт етәкселегенең ҡарарына ярашлы, Башҡортостан 5000 ҡасаҡты һыйындырырға әҙер. Украинала килеп тыуған хәл-торошҡа тамырҙары Мәләүез районының Аптыраҡ ауылынан булған яҡташыбыҙ, "Украина башҡорттары ҡоролтайы" йәмғиәте рәйесе Дамир Солтанғоловтан баһа биреүен үтендек.

- Шулай килеп сыҡты - ярты ғүмеремде Чукоткала үткәрергә тура килде. Чернобыль фажиғәһенән һуң Киевҡа барып төпләндек. Элек Украинала тотороҡлолоҡ бар ине. Ул СССР тарҡалғанға тиклем дауам итте. Һуңынан ил етәкселеге бығаса барған юлынан тайпылып, икенсе юлдан китте. Күрше туғандаш Рәсәй халҡы менән яҡынлашыу урынына Европаға йөҙ борҙо. Һәм был иң ҙур хата булды ла инде. Элек хатта Башҡортостан менән Украина предприятиелары тығыҙ бәйләнештә эшләһә, бындай мөнәсәбәттәр юҡҡа сыҡты, һөҙөмтәлә ҡайһы бер заводтар ябылды, күптәре банкротҡа әйләнде.

Уҡырға
11.08.14  
 
ТЫУҒАН АУЫЛ БАҺАҺЫН УНДА ЙӘШӘҮСЕЛӘР КҮТӘРӘ

Республика райондарында әле яңы ғына гөрләп һабантуйҙар үтте. Бесәнгә, ураҡҡа төшкәнсе бер аҙ тынлыҡ урынлашырға тейеш һымаҡ та, беҙҙең халыҡ улай итә алмай шул. Уның байрамдары, бергә йыйылыр сәбәптәре бихисап. Бына әле лә Мәләүез районының Дәүләтҡол ауылы халҡы киң яланға оло байрам майҙанына йыйылды. Ул бер юлы бер нисә ваҡиғаға арналды: ауылдың 230 йыллығы, шәжәрә ағастары буйынса нәҫел-нәсәпте барлау, ошо данлы төбәктең данлыҡлы улы, яҙыусы, билдәле йәмәғәт эшмәкәре, Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы лауреаты Булат Рафиҡовтың 80 йыллығы.

Булат ағай Рафиҡов халҡына намыҫлы хеҙмәт иткән, тарихҡа сикһеҙ тоғролоҡ һаҡлаған, тәрән белемле, тәбиғи һәләтле һәм тынғыһыҙ йөрәкле шәхес булыуы менән хәтергә уйылып ҡалған. Бөгөн райондың Корнеевка мәктәбе уның исемен йөрөтә, унда уның бюсы ҡуйылған. Йыл һайын белем биреү учреждениеһының алдынғы уҡыусыларына, спортсыларға, район һәм мәктәптең йәмәғәт тормошонда әүҙем ҡатнашыусыларға ҡыҙҙары Гөлназ һәм Гөлсәсәк ойошторған Булат Рафиҡов исемендәге премия бирелә. 1999 йылдан район хакимиәте тарафынан да әҙәбиәт, сәнғәт һәм журналистика өлкәһендә намыҫлы эшләгәндәргә яҡташыбыҙ исемендәге премия булдырылды. Ошо ваҡыттан алып был премияға 13 кеше лайыҡ булды. Был юлы Булат Рафиҡов исемендәге премия алты китап авторы, һәләтле яҙыусы Сәлмән Яҡуповҡа тапшырылды. Быйыл ғына булдырылған премияның миҙалы беренсе булып уға, шулай уҡ премияның быға тиклемге лауреаттары - скульптор Фәрит Мөстәҡимовҡа, "Мәләүез таңдары" әҙәби берекмәһе етәксеһе Мәрйәм Күсмәеваға, үҙешмәкәр композитор, рәссам Фәнил Яманаевҡа, Булат Рафиҡовтың уҡыусыһы Роза Хәмзинаға, Рәфҡәт Айытҡоловҡа һәм башҡаларға тапшырылды.

Уҡырға
11.08.14  
 
ТУҒАН ТЕЛДЕҢ ЯҘМЫШЫ ШУЛ ТЕЛДӘ ҺӨЙЛӘШКӘН КЕШЕЛӘР ҠУЛЫНДА

Бөгөн көнсығыш телдәрен, көнсығыш дәүләттәренең һәм халыҡтарының иҡтисади, сәйәси, мәҙәни үҙенсәлектәрен яҡшы белгән белгестәр хеҙмәт баҙарында юғары баһалана. Ошондай шарттарҙа шәрҡиәтселек йүнәлешендә белем алыуҙың әһәмиәте тағы ла арта төшкән кеүек. Бөгөнгө ҡунаҡтарыбыҙ - филология фәндәре кандидаты, БДУ-ның башҡорт филологияһы һәм журналистика факультетының Шәрҡиәт кафедраһы мөдире, доцент Ғәйнислам ИБРАҺИМОВ һәм Төркиәнең Ушак университеты доценты Морат ОЗШАХИН менән көнсығыш телдәре менән бер рәттән башҡорт теленең дә донъя кимәлендәге урыны, уның тарихы сығанаҡтары тураһында әңгәмәләшәбеҙ.

Сит телде, бигерәк тә көнсығыш телдәрен өйрәнеү фонетик системаны өйрәнеүгә генә ҡайтып ҡалмай, бының өсөн һин шул халыҡтар кеүек фекерләргә өйрәнергә лә тейешһең, тиҙәр. Шәрҡиәтселек кафедраһы эшмәкәрлегенең төп бурысы нимәнән ғибәрәт?

Ғәйнислам ИБРАҺИМОВ Ғ. ИБРАҺИМОВ: Был кафедра филология һәм журналистика факультетында 2008 йылда асылғайны, 2010 йылдан студенттарға "Шәрҡиәтселек һәм африканистика" йүнәлеше буйынса белем бирәбеҙ. Төрөк, ғәрәп, фарсы һәм ҡытай телдәрен генә түгел, был халыҡтарҙың әҙәбиәтен, мәҙәниәтен, тарихын комплекслы өйрәнеү өсөн мөмкинлектәребеҙ барлыҡҡа килде, сит илдәрҙең вуздары менән килешеүҙәр төҙөп, уҡытыусылар саҡырыу ҙа телдәр өйрәнеүгә булышлыҡ итә. Кафедраның уҡытыу программаһы сит ил вуздары программаһына ярашлы төҙөлгәнгә күрә, һәр студент ситтә уҡып ҡайта һәм ике вуздың да дипломына эйә була ала. Тиҙҙән Башҡорт дәүләт университетының 30 студентын Ҡытайға бер йыллыҡ курсҡа, шулай уҡ бер-нисә студентты Төркиәгә ике айға тел өйрәнеү курстарына ебәрәбеҙ. Йәштәр өсөн бындай тәжрибә телде шымартыу, сит милләттең мәҙәниәте менән яҡындан танышыу йәһәтенән бик әһәмиәтле. Фарсы һәм ғәрәп телендә һөйләшкән илдәрҙең юғары уҡыу йорттары менән ошо уҡ йүнәлештә эш башлау өсөн һөйләшеүҙәр алып барабыҙ. Киләсәктә шәрҡиәтселек кафедраһында бакалавр дипломы алыусы студенттарға магистратураны диңгеҙ аръяғында дауам итергә мөмкинлек асырға торабыҙ. Морат бей Озшахин, мәҫәлән, беҙҙең вуздың Төркиәләге кураторы буласаҡ.
Морат ОЗШАХИН М. ОЗШАХИН: Мин Башҡортостанға өс йылға уҡытырға килгәйнем, әммә Төркиәлә минең урыныма уҡытыусы таба алмауҙары сәбәпле, ҡайтырға тура килә. Шуға ла кураторлыҡ вазифаһын шатланып ҡабул итәм. Ушак, Станбул, Эгей, Юнус Эмре университеттары һәм БДУ араһында төҙөлгән килешеүҙәр нигеҙендә был юғары уҡыу йорттарында башҡорт телен уҡытыуҙы көйләү, студенттарҙы кәрәкле дәреслектәр менән тәьмин итеү бурысы йөкмәтелде миңә.

Уҡырға
11.08.14  
 
ҠАТАЙҘАР ҠАРАҺАҠАЛ ЯУЫНДА

Нуғай юлындағы көнбайыш ҡатайҙар башҡорт халҡы тарихында һиҙелерлек эҙ ҡалдырған. Бигерәк тә был ХVII - ХVIII быуаттарҙа башҡорт яуҙары ваҡиғаларында асыҡ сағыла. Был мәҡәләмдә башҡорт халҡының артабанғы йәшәйешенә ҙур йоғонто яһаған 1735 - 1740 йылдарҙағы яуҙың һуңғы осоро - 1740 йыл миҫалында башҡорт ихтилалдарында ҡатайҙарҙың ҡатнашыуын асыҡларға теләнем.

1740 йыл. Яу барышы

Ҡараһаҡал яуы тип билдәләнгән хәрәкәт 1740 йылда Себер юлында башлана. Йыл башында хан тип иғлан ителгән Ҡараһаҡал яуҙы "тоғро" башҡорт һәм мишәр старшиналарына һөжүмдән башлай. "Тоғролар" Көҙәш Рахманғолов, Мәндәр Арҡаев, Шағанай Борсаҡов һәм башҡа баш күтәреүселәр менән бер ни ҙә эшләй алмайҙар. Тәржемәсе Роман Уразалин тарафынан ебәрелгән хәбәрҙәрҙә "уның менән бергә булған "вернайҙар"ҙың күбеһе өйҙәренә таралып бөттө (Шағанай Борсаҡовтан башҡалары), байтағы "бурҙарға" ҡушылдылар, "бурҙар" сәғәтләп арталар", тип билдәләнә.

Уҡырға
11.08.14  
 
ИҢ КАМИЛ ӨЛГӨГӘ ЕТЕП БУЛМАҒАНДА ЛА, ЫНТЫЛЫРҒА КӘРӘК

Илдең нефть һәм энергетика комплексы ойошмалары өсөн юғары квалификациялы белгестәр әҙерләп сығарыусы Өфө яғыулыҡ-энергетика колледжы республикала киң билдәле урта профессиональ белем биреү учреждениеһы. Бынан ун бер йыл элек Өфө энергетика колледжын һәм Өфө нефть техникумын берләштереүҙән барлыҡҡа килгән уҡыу йортонда бөгөн өс меңдән ашыу студент белем ала. Колледжда уҡыуҙың отошло яҡтары, уҡытылған һөнәрҙәрҙең өҫтөнлөгө тураһында колледждың 2-се курс студенттары Урал КУСКИЛДИН, Әдилә МАНАПОВА, Булат ДӘҮЛӘТОВ һәм Илгиз ЮНЫСОВ һөйләй.

Был уҡыу йорто хаҡында ҡайҙан ишетеп белдегеҙ? Әле үҙләштергән һөнәрегеҙ һеҙгә киләсәктә хеҙмәт баҙарында үҙ урынығыҙҙы табырға ярҙам итеренә ышанаһығыҙмы?

Урал Кускилдин: Мин Өфө ҡалаһында тыуып үҫтем. Колледжға уҡырға килергә миңә атай-әсәйем кәңәш итте. Әлеге ваҡытта "Электр станциялары. Селтәрҙәр һәм системалар" һөнәрен үҙләштерәм. Хәҙер Рәсәйҙә лә, сит илдә лә энергетика - йылдам үҫешкән өлкәләрҙең береһе. Унда эшләү өсөн һәр ваҡыт яҡшы белгестәр кәрәк. Ә колледж нәҡ ошо йүнәлештә һәйбәт, төплө белем бирә.
Эйе, хәҙер эш урыны таба алмай йөрөгән йәш белгестәр күп. Үҙемде был хәл урап үтер, тип ышанам, сөнки производствоның бер тармағы ла энергетиктарһыҙ эшләй алмай. Ғөмүмән, сәнәғәттең иң үҫешкән һәм перспективалы тармаҡтарының береһе булған энергетикала белгестәр етешмәй. Шуға күрә техник-электрик һөнәренә эйә булыуым миңә хеҙмәт баҙарында үҙ урынымды табырыма ышаныс бирә.
Илгиз Юнысов: Салауат районы Арҡауыл ауылынан ошонда уҡ белем алған ағайымдың кәңәше буйынса уҡырға килдем. Энергетика комплексы ил иҡтисадының күп тармаҡтарын үҫтереүҙә нигеҙ булып тора. Ул шулай уҡ нефть һәм башҡа өлкәләрҙең уңышлы эшен дә тәьмин итеүсе. Шуға күрә энергетика тармағының яҡшы эшләүе тотош ил өсөн кәрәк. Ә уның уңышлы эшмәкәрлеген үҙ эшен яҡшы белгән белгестәр тәьмин итә. Шуға улар рәтен тулыландырыу маҡсатында Урал кеүек үк энергетика йүнәлешен һайланым һәм киләсәктә үҙемдең һөнәрем буйынса күңелемә ятҡан эш урыны мотлаҡ табасаҡмын, тип уйлайым. Эшләү менән бер рәттән, юғары уҡыу йортонда уҡырға ла иҫәп тотам.

Уҡырға
11.08.14  
 
МИЛЛИ МАТБУҒАТТЫ УҠЫП ТЕЛЕБЕҘҘЕ ЛӘ, ҮҘЕБЕҘҘЕ ЛӘ ҺАҠЛАЙБЫҘ

Һуңғы йылдарҙа кешеләрҙең матбуғат баҫмаларына, китаптарға ҡыҙыҡһыныуы үтә ныҡ кәмене. Бының сәбәптәрен төрлөсә аңлаталар. Берәүҙәр мәғлүмәт сараларының күп булыуына һылтанһа, икенселәре ташҡа баҫылғанды уҡырға яратмаған быуын үҫеп килеүен сәбәп итә. Бөгөн һәр өйҙә тиерлек интернет селтәре булыуы, зәңгәр экрандарҙан күрһәтелгән каналдарҙың күплеге лә баҫмаларға ҙур конкуренция тыуҙырған сәбәптәрҙең береһелер, моғайын.

Ысынлап та, хәҙер техник фәндәр үтә ныҡ алға китте һәм ҡыҙыҡһындырған мәғлүмәтте төрлө юлдар аша табырға була. Бының өсөн әллә күпме гәзит-журнал алдырыуҙың да, китапханаларҙа саңға күмелеп ултырыуҙың да кәрәге юҡ, өйөңдәге телевизорыңды йә иһә интернет селтәреңде тоташтырыу ҙа етә, тип уйлаусылар ҙа бар. Үкенескә күрә, бындай мәғлүмәт сараларының зыянын үлсәп ҡараған, үлсәгәндә лә, халыҡҡа еткергән кеше генә юҡ. Мәҫәлән, Көнбайыш илдәренең вәхшилеккә, аҙым һайын үлтереш, ҡан ҡойош, енси боҙоҡлоҡҡа ҡоролған фильмдары ғына ла халҡыбыҙҙың йәшәү рәүешенә үтеп инеп, уны зауығынан яҙҙыра, ғөрөф-ғәҙәттәрен, йолаһын емерә икәне тураһында һәр кем дә иҫкә аламы? Нәҡ шундай тапшырыуҙар, фильмдар балаларыбыҙҙы ла сит ҡанундарҙың мәғәнәһеҙ шау-шыуы, ҡаңғырығы аҫтында тәрбиәләргә тырыша. Ләкин күпме генә тырышһаң да, бер халыҡтың менталитетын икенсеһенекенә күсереп ултыртып булмаясаҡ. Әгәр ҙә инде бындай хәл була ҡалһа, милләттең йөҙө, асылы ғына түгел, уның исеме лә юғаласаҡ, тигән һүҙ. Бындай хаталарҙы булдырмау, милли рух, тәрбиә, үҙаң төшөнсәләрен аңлатыу бурысын үтәй ҙә инде милли телдәге баҫмаларыбыҙ, яҙыусыларыбыҙ әҫәрҙәре. Гәзиттәргә яҙылыу кампанияһы мәлендә район ауылдарына сығып, халыҡ менән осрашып торғанлыҡтан, төрлө хәлдәргә тарырға, төрлө һүҙҙәр, хатта тәнҡитләүҙәр, үпкәләүҙәр ҙә ишетергә тура килә. Берәүҙәр юҡ сәбәпте бар итеп, хатта ҡулына тотоп та ҡарамаған көйөнсә, милли матбуғатыбыҙҙы насарларға тырыша. Икенселәр ниндәйҙер дәғүәләр, тәнҡиттәр белдерә-белдерә, ғүмер буйы милли баҫмаларҙан айырылмай. Уларға ҡарайһың да, ысын уҡыусы нәҡ шулай булырға тейештер ҙә, тип уйлайһың. Үҙенең үпкәләрен, тәнҡиттәрен белдерә-белдерә уҡый икән, тимәк, ул ысынлап та гәзиттең тоғро дуҫы, яратып уҡыусыһы. Ундайҙарҙың үпкәһенә лә, тәнҡитенә лә етдиерәк ҡолаҡ һалырға тырышаһың. Нисек кенә булмаһын, әллә нисә йылдар дауамында гәзит-журналдан айырылмаған, матбуғатһыҙ бер көн дә тора алмаған тоғро дуҫтарыбыҙ етерлек булыуы ҡыуандыра. Осрашыуҙарҙа йөрөй торғас, ҡайҙа күпме гәзит алдырыуҙарын, гәзитебеҙ дуҫтарының ниндәй урамда, ҡайһы өйҙә йәшәүен дә алдан самалап белеп бөтәһең.

Уҡырға
11.08.14  
 
"БЫЙЫЛ ҒЫНА ӨС ЕҢЕҮ ЯУЛАП МӘҘӘНИӘТКӘ АТ КЕҮЕК ХЕҘМӘТ ИТЕҮЕМДЕ РАҪЛАНЫМ…"

Беҙҙең илдә "Рәсәйҙең беренсе гармунсыһы" исемен йөрөткән музыкант, композитор, йырсы, шағир Геннадий Заволокинды иҫләмәгән кеше бик һирәктер. Һикһәненсе йылдарҙа ул нигеҙ һалған "Играй, гармонь любимая!" телевизион тапшырыуы миллионлаған тамашасының һөйөүен яуланы, алып барыусы үҙенең ихласлығы, ябайлығы һәм һөйкөмлөлөгө менән хатта музыканан йыраҡ торған кешеләрҙе лә арбай белде. Ә күпме төпкөл төбәктәрҙә йәшәгән таланттарҙы сәхнәгә сығарҙы ул! Уның фажиғәле үлеменән һуң да ысын мәғәнәһендә халыҡ проектына әйләнгән телетапшырыу юҡҡа сыҡманы - аталарының эшен ҡыҙы Анастасия менән улы Захар лайыҡлы дауам итте. Улар хәҙер таланттарҙы Новосибирск өлкәһе хакимиәте ярҙамы менән ике йылға бер тапҡыр РСФСР-ҙың халыҡ артисы Г. Заволокин исемендәге "Уйна, гармун!" халыҡ-ара фестиваленә йыя. Новосибирскиҙа быйыл өсөнсө тапҡыр үткәрелгән мәртәбәле бәйгелә "Әбйәлилдең беренсе гармунсыһы", Асҡар сәнғәт мәктәбенең ҡурай класы уҡытыусыһы Азат АтанҒолов ҡатнашты һәм III урын яуланы. Яҡташыбыҙҙың Америка, Германия, Израиль, Румыния кеүек сит илдәрҙән, элекке союздаш республикаларҙан, Рәсәйҙең 60-тан ашыу төбәгенән мең ярым музыкант ҡатнашҡан сарала призлы урын яулауы - бөтә район, республика өсөн оло мәртәбә ул. Азат Ханнан улының үҙенә һүҙ бирәйек.

- Минең менән булған хәл "Хыялдар тормошҡа аша!" тигән ҡанатлы һүҙҙәрҙең дөрөҫлөгөн тағы бер тапҡыр раҫланы. Гармунда алты йәшемдән уйнай башланым. Ул заманда ҡурай тартҡан кеше әллә ней юҡ та ине, ә гармун һәр малайҙың хыялы булды. Мәктәптән һуң мин Өфөгә сәнғәт училищеһына барҙым. Баҡһаң, унда гармунсылар әҙерләмәйҙәр икән, миңә ҡурай класында уҡырға тәҡдим иттеләр. Белемемде ошо йүнәлештә һуңынан Өфө сәнғәт академияһында дауам иттем. Асҡарға килгәнсе Салауат музыка училищеһында, Магнитогорскиҙа Башҡорт сәнғәт йортонда, үҙебеҙҙең Йәнгел музыка мәктәбендә ҡурай кластарында уҡыттым.

Уҡырға
11.08.14  
 
ҮҘЕМ БУЛЫП КИЛӘ ҠАЛАҺЫМ...

Үҙен белә-белгәндән алып бейеүсе булырға хыяллана Бөрйән районының Иҫке Монасип ауылында донъяға килгән, саңлы урамында балалыҡ эҙҙәрен ҡалдырған, эргәләренән аҡҡан йәмле Ағиҙел йылғаһына, уның мәғрүр аҡ ҡаяларына ҡарап таң ҡалған һәм ошонан ҙур тормошҡа юл алған Сөмбөл.

- Ун ғына йәшемдә Белоретта үткән "Башҡортостан йондоҙсоҡтары" конкурсында ҡатнаштым һәм тәүге ҙур еңеүемә өлгәштем, - тип иҫкә ала бөгөн Сөмбөл Моратова. - Ошо уңышым миңә ҡанат ҡуйҙы ла инде: яңы йырҙарҙы тағы ла дәртләнеберәк, сәмләнеберәк өйрәнә башланым. Тырышлығым бушҡа китмәне - 1997 йылда башҡорт халыҡ йырҙарын башҡарыусыларҙың Сибай ҡалаһында үткәрелгән "Ирәндек моңдары" икенсе төбәк-ара бәйгеһендә балалар араһында беренселекте яуланым. Мәртәбәле бәйгелә уңыш ҡаҙаныуым минең балалыҡ хыялдарымды киҫкен генә бороп ебәрҙе. Быға ҡәҙәр бейеүсе булыу теләге менән яныуым сәнғәттең икенсе юҫығына табан йүнәлеш алды....

Уҡырға
04.08.14  
 
Биттәр : # « 165 166 167 168 169 170 171 172 173 » #
Киске Өфө
 

Мөхтәрәм уҡыусыбыҙ! Шулай итеп, гәзит-журналдарға яҙылыуҙың икенсе миҙгеле башланды: 2023 йылдың беренсе яртыһы өсөн ПР905 индекслы "Киске Өфө" гәзитенә 718 һум 98 тингә яҙыла алаһығыҙ. Гәзитебеҙгә яҙылып, квитанцияларын редакцияға ебәргәндәр араһынан кемдәрҙер матур ғына китаптарға лайыҡ буласаҡ икәнен дә онотмағыҙ. Бергә булайыҡ!

МӨХӘРРИРИӘТ.

 
Беҙҙең дуҫтар
 

Киске Өфө гәзитенең VK-ла рәсми төркөмө

Өфө ҡала хакимиәтенең рәсми сайты

 
Мәҡәләләр Һуңғы номер Яҙылыу Гәзиттә реклама Архив Редакция
© 2022 «Киске Өфө» гәзите
Мәҡәләләр күсермәһен алыу, күсереп баҫыу йәки материалды тулыраҡ файҙаланыу мәсьәләләре буйынса «Киске Өфө» гәзите редакцияһына мөрәжәғәт итергә.

Беҙҙең электрон адрес: kiskeufa@mail.ru