Бала саҡтан бирле нимә ашағаныбыҙға иғтибар итмәйбеҙ. Баҡтиһәң, ашаған ризыҡтарыбыҙҙың ҡайһы берҙәре төрлө ауырыуҙарға дусар итә, 50-60 йәшкә һәр беребеҙ тигәндәй хроник ауырыуҙар "йоҡтора". Ни өсөн? Әгәр ҙә ул яҡшы туҡланһа, хроник ауырыуҙар ҡайҙан килә? Был турала уйланырға кәрәк. Әлеге көндә бер Рәсәйҙә генә түгел, Европа, Азия илдәрендә лә, кешелек дөрөҫ туҡланмай, тигән фекер нығына бара. Әлбиттә, төрлө йүнәлештәр бар: мәҫәлән, япон, азия диеталары.

Башҡортостан биләмәһендә быйыл йыл башынан алып мототранспорт водителдәре ҡатнашлығында 48 юл-транспорт ваҡиғаһы теркәлгән, унда бер бала һәләк булған һәм 48 кеше йәрәхәтләнгән. Балалар ҡатнашлығында 13 ваҡиға булған, унда 14 бала йәрәхәтләнгән. 4 балиғ булмаған квадроцикл водителе аварияға эләгә, барыһы ла имгәнә. Был статистика мәғлүмәттәре Башҡортостан Республикаһы Дәүләт Йыйылышы - Ҡоролтайҙың квадроциклдар, питбайктар һәм электр самокаттары һ.б. ҡулланғанда хәүефһеҙлекте тәьмин итеү темаһына арналған түңәрәк өҫтәлдә яңғыраны.

РФ Оборона министрлығының 20 октябрь мәғлүмәтенә ҡарағанда, Рәсәй хәрби көстәре Сумы менән Харьков өлкәләренең пилотһыҙ осоу аппараттары етештереүсе цехтарын, шулай уҡ Украина армияһының сит ил ялланыусылары төркөмөнөң ваҡытлыса урынлашҡан пункттарын утҡа тотҡан. Министрлыҡ хәбәр итеүенсә, бындай объекттар 131 районда юҡ ителгән.

Ошо көндәрҙә Башҡортостаныбыҙҙа үткән "Рәсәй - спорт державаһы" Халыҡ-ара форумы сиктәрендә бик әһәмиәтле ваҡиғалар шаһиты булдыҡ. Ун икенсе тапҡыр үткәрелгән форумда Рәсәйҙең төрлө төбәктәренән һәм 50 илдән 5 меңдән ашыу кеше ҡатнашты.

Форумдағылар өсөн төрлө ярыштар, эшлекле осрашыуҙар, мәҙәни саралар, күргәҙмәләр - 40-тан ашыу сара ойошторолдо. Шулар араһында иң мөһимен - Рәсәй Президенты ҡарамағындағы Физик культура һәм спортты үҫтереү буйынса совет кәңәшмәһен дәүләт етәксеһе Владимир Путин үҙе уҙғарҙы. "Беҙ күп милләтле Ватаныбыҙҙың иң үҙенсәлекле төбәктәренең береһендә, Башҡортостандың баш ҡалаһы Өфөлә йыйылдыҡ. Быйыл Өфө үҙенең 450 йыллығын билдәләй. Ҡала һәм бөтә республика халҡын ошо иҫтәлекле ваҡиға айҡанлы ҡотларға теләйем. Шулай уҡ ҙур илебеҙҙе үҫтереүгә, уның хәрби, хеҙмәт, фәнни һәм спорт еңеүҙәренә индергән ҙур өлөшөгөҙ өсөн рәхмәтемде белдерәм. Форумда ҡатнашыусылар башҡорт халҡының ҡунаҡсыллығын тейешле баһалар, был боронғо ерҙең тарихы, мәҙәни мираҫы һәм спорт традициялары һәм, әлбиттә, әлеге ваҡыттағы ҡаҙаныштары менән ҡыҙыҡһыныр һәм танышыр, тигән ышаныстамын. "Спорт - киләсәккә комплекслы ҡараш" тип аталған форумды Башҡортостан лайыҡлы ҡабул итә", - тип билдәләне Рәсәй Президенты Владимир Путин форумдағы кәңәшмәлә сығыш яһап.

Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһының быйылғы лауреаттары араһында "Төньяҡ амурҙары" тулы метражлы анимация фильмын төшөргән "Муха" йәмғиәте директоры Артур АБДРАХМАНОВ та бар. "Башҡортостан" киностудияһы менән берлектә ижад ителгән "Төньяҡ амурҙары" ҙур ваҡиға тип ҡабул ителде. "Муха" йәмғиәтенә килгәндә инде, ул күптән сағыу кинопремьералар өҫтөндә эшләүе менән билдәле. "Чебурашка" и "Нюрнберг" фильмдарында, шулай уҡ сериалдарҙа уларҙың хеҙмәт өлөшө тос. Беҙ Артур Вәли улына бер нисә һорау менән мөрәжәғәт иттек.

Динебеҙҙең төп сығанаҡтары - Ҡөрьәндә һәм бәйғәмбәребеҙҙең (саллаллаһу ғәләйһи үә сәлләм) сөннәтендә кешенең физик сәләмәтлеген һаҡлау өсөн күп кенә күрһәтмәләр бирелгән. Бәйғәмбәребеҙ (саллаллаһу ғәләйһи үә сәлләм) үҙенең өммәтен ғибәҙәт ҡылырға ғына түгел, шулай уҡ кешенең тормошон еңеләйтергә, тән, рух һәм әйләнә-тирә менән гармония тыуҙырған йәшәү рәүешенә өйрәтә. Аллаһы Тәғәлә үҙенең ҡолдарына рух, аҡыл һәм кәүҙә сәләмәтлеген тәьмин иткән бөтә нәмәне рөхсәт итә һәм тойғоларҙы, һәләтте таратҡан, уның рухи һәм физик сәләмәтлегенә зыян итерҙәй эштәрҙе тыя.

Гәзитебеҙҙе алғас та уның иң артҡы битендәге "Аҡыл - ҡаҙна" рубрикаһын уҡый һалып алам. "Шулай итеп…" тип башланған өлөшөндә йыш ҡына тормошобоҙҙоң һәр төрлө үҙенсәлектәре хаҡында фекерләүгә этәреүсән кескәй генә хикәйәттәр сыҡҡылай.

Күршебеҙҙә генә, түңгә ҡарай өҫкө яҡтан Нурислам ағайҙың берҙәм, егәрле, татыу ғаиләһе йәшәй. Ул үҙе совхоз бүлексәһенең механигы, ә алыҫ тарафтарҙан килен булып төшкән ҡатыны Татьяна апай участка дауаханаһында етәксе. Өс балалары бар: Лена, Лида, Валера. Улар барыһы ла бында тыуғанлыҡтан, рус теленең ни икәнен дә белмәйҙәр. Таня апай ҙа бер ниндәй ыҡ-мыҡһыҙ беҙҙеңсә һөйләшә, һәр кем менән һәүетемсә, иркен аралаша, ҡунаҡтарҙа иһә, ҡайһы саҡ, дәрте килгәндә, ҡыҫҡа таҡмаҡтарға тартым йырҙарҙы йырлап та ебәргеләй, тик ни хәл итәһең, килешһеҙерәк һикрәңләп, тыпырҙап бейеүе ят, өҫтәүенә почтанан урыҫ телендә сыҡҡан гәзит-журналдарҙы ғына яҙҙырта, сиркәү байрамдарының береһен дә ҡоро ҡалдырмай, теүәлләп, урын-еренә еткереп үткәрә.

Бөгөнгө әңгәмәсебеҙ - ХӨСНӨТДИНОВА Эльза Камил ҡыҙы. Ул - билдәле Рәсәй ғалимы, генетик, юғары мәктәп уҡытыусыһы. Рәсәй Мәғариф академияһының ағза-корреспонденты, БР Фәндәр академияһы академигы, биология фәндәре докторы, профессор. Рәсәй Федерацияһының һәм Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған фән эшмәкәре. Башҡортостан Республикаһының Фән һәм техника өлкәһендәге дәүләт премияһы лауреаты. Популяциялар һәм медицина генетикаһы өлкәһендә Рәсәй Федерацияһының төп белгестәренең береһе.

Өфөлә Әхмәтзәки Валиди урамын төҙөкләндереү барышында эшселәр тарихи объектҡа юлыҡҡан.

(Генерал-майор И.В. Чернов яҙмаларынан)

Граф П.П. Сухтелен
(1830 - 1833 йылдарҙа Ырымбур губернаторы булған).

Сухтелендың юллауы буйынса 1835 йылда иң юғары заттың рөхсәте менән Ҡаҙан университеты ҡарамағына мосолмандар өсөн йыл һайын 12 мең һумлыҡ 20 стипендия булдырыу ҡарала.

Башҡортостан йәнлектәренең Ҡыҙыл китабы яңыртылды. Ҡыҙыл китапҡа индерелгән үҙгәрештәр тураһында Башҡортостан Республикаһы Ҡыҙыл китабының баш мөхәррире, Өфө фән һәм технологиялар университетының биология һәм экология кафедраһы доценты Винер ХӘБИБУЛЛИН һөйләй.

Һуңғы йылдарҙа республикала мутлашыусыларға бәйле енәйәти хәлдәр йыш осрай. Улар яңынан-яңы ысулдар таба. Мутлашыу - бөгөн иң таралған енәйәттәрҙең береһе.

- "Халыҡ-ара мөнәсәбәттәр ғәйәт ҙур һәм тамырынан үҙгәрештәр осорона инә... Бөтөн планетаның төрлөлөгөн сағылдырыусы яңы донъя тәртибе формалаша. Һәм был тәбиғи процесты туҡтатырлыҡ түгел. Финанс һәм сәйәси йоғонтоға эйә иҡтисади үҫештең яңы ҡеүәтле үҙәктәре барлыҡҡа килә һәм улар иң тәүҙә бында - дөйөм Көнсығыш менән дөйөм Көньяҡта барлыҡҡа килә" ,- тине Рәсәй Президенты Владимир Путин 11 октябрь Ашхабадта булып үткән "Замандар һәм цивилизациялар бәйләнеше - тыныслыҡ һәм үҫеш нигеҙе" тигән форумда.

Ошо көндәрҙә БР Һаулыҡ һаҡлау министрлығы "Сәләмәт республика" акцияһы сиктәрендә үткәрелгән халыҡ һаулығын тикшереү һөҙөмтәләре менән таныштырҙы. Шуныһы яҡшы: ошо йылдың апреленән алып сентябргә тиклем әлеге акция сиктәрендә сәләмәтлек поездарында эшләүсе сәләмәтлек үҙәктәре һәм махсуслашҡан табип-белгестәр бригадалары хатта бәләкәй генә ауылдарҙы ла ситтә ҡалдырманы, тип хәбәр ителде Министрлыҡ отчетында.

Википедия мәғлүмәттәренә ҡарағанда, республикала 80-гә яҡын яҙма баҫма матбуғат донъя күрә һәм таратыла. Башҡортостан халҡы өсөн ҡағыҙға баҫылған гәзит һәм журналдарҙы алдырып уҡыу мөһим булып ҡалыуын күреү шатлыҡлы. Баҫма матбуғат тарихтың һәм мәҙәниәттең бер өлөшө булараҡ, быуындар араһында бәйләнеш тыуҙыра. Шулай уҡ гәзит-журналдар беҙгә үткәндәрҙе яҡшыраҡ аңларға мөмкинлек бирә, әлеге дәүер хаҡында мәғлүмәтте туплай.

Өфөбөҙ 17 октябрҙән 19-ына тиклем Рәсәйҙең спорт баш ҡалаһына әүерелә, йәғни беҙҙә "Рәсәй - спорт державаһы" халыҡ-ара спорт форумы үтә.

Салауат башҡорт драма театрында 92-се театр миҙгеле "Һөйөү көсө" спектакленең премьераһы менән асылды.

Атайым Миңлеәхмәт, Бөйөк Ватан һуғышы инвалиды, ғүмере буйына йор һүҙле булды, төрлө заманалар, шул саҡтарҙа йәшәгән кешеләр, тарихи ваҡиғалар хаҡында үтә мауыҡтырғыс итеп һөйләр ине. Өҫтәүенә боронғо башҡорт халыҡ йырҙарын үҙенә генә хас моң менән башҡарыусы булып та танылғайны.

Бөтөн нәмә мөнәсәбәттән тора: тирә-йүнгә ниндәй күҙҙәр менән ҡарау беҙҙе бер-беребеҙҙән айыра, күрше-тирәгә, туғандарға, дуҫтарға ниндәй мөғәмәләлә булыуыбыҙ кемлегебеҙҙе сағылдыра.