Википедия мәғлүмәттәренә ҡарағанда, республикала 80-гә яҡын яҙма баҫма матбуғат донъя күрә һәм таратыла. Башҡортостан халҡы өсөн ҡағыҙға баҫылған гәзит һәм журналдарҙы алдырып уҡыу мөһим булып ҡалыуын күреү шатлыҡлы. Баҫма матбуғат тарихтың һәм мәҙәниәттең бер өлөшө булараҡ, быуындар араһында бәйләнеш тыуҙыра. Шулай уҡ гәзит-журналдар беҙгә үткәндәрҙе яҡшыраҡ аңларға мөмкинлек бирә, әлеге дәүер хаҡында мәғлүмәтте туплай.

"Ташҡа баҫылған - мәңгелек", тиеүҙәре дөп-дөрөҫ. Һәр кем үҙенең күңеленә ятҡан гәзит һәм журналдарҙы яҙҙырып уҡый, һатып ала. Беҙҙең өйгә лә байтаҡ яҙма баҫма килә, почтальонды көтөп алабыҙ, һәр береһен йотлоғоп уҡыйбыҙ. Йортобоҙға бер гәзит тә килмәүен хатта күҙ алдына ла килтерә алмайым.
Үҙем йәшәгән төбәктәге хәл-әхүәлдәрҙе белеү өсөн "районканы" ҡарап сығам да, баш баҫып, яратҡан гәзитем "Киске Өфө"нө уҡырға ултырам. Иҫ киткес ҙур мәғлүмәтле баҫма ул. Әлеге мәлдә гәзиттәге "Тарихнамә" рубрикаһында баҫылып килгән "Ырымбур губернаторҙары һәм башҡорттар" тураһындағы мәғлүмәттең ни тиклем баһалы, файҙалы икәнлеген һәр кем аңлай торғандыр. Үҙ заманында бай тарихи мәғлүмәт яҙып ҡалдырғандарға, башҡорт теленә тәржемә эшләгәндәргә һәм уны гәзит биттәрендә баҫтырғандарға ҙур рәхмәт.
Башҡорт - тәбиғәт балаһы һәм уның өсөн тәбиғәт менән бәйле һәр бер нәмә ҡыҙыҡлы. Шуға күрә "Киске Өфө"лә ҡоштар тураһында баҫылған мәғлүмәттәр менән ҡыҙыҡһынып танышып барам. Көньяҡ Урал тәбиғәтенең ҡоштар донъяһы ни тиклем бай икәнлеген беләм хәҙер. Балалар менән ҡыҙыҡһынып бергә уҡыйбыҙ, башҡортса һәм урыҫ телендә исемдәрен ятлайбыҙ. Минең өсөн гәзиттә баҫылған мәҡәлә, мәғлүмәттәрҙең бүлектәргә бүленешенең уңайлы булыуы мөһим. Иғтибарҙы ситкә алып китмәҫлек итеп баҫылған мәҡәләне уҡыуы һәм хәтерҙә ҡалдырыуы еңел, уңайлы. "Киске Өфө" был йәһәттән һынатмай. Шулай уҡ баҫманың төҫ яғынан биҙәлеше лә күңелгә ятышлы. Мосолман булараҡ, гәзиттең тәүге һәм һуңғы биттәренең йәшел төҫтә булыуы оҡшай. Ә башҡа биттәренең, ҡайһы бер гәзиттәр кеүек, ыбыр-сыбыр итеп төрлө төҫтә түгел, ә аҡлы-ҡаралы баҫылыуы күҙгә ныҡ көсөргәнеш төшөүенән һаҡлай.
Баҫма гәзит-журналдарҙы тотоп уҡыу үҙемде матбуғат донъяһына ҡағылышлы итеп тойорға ярҙам итә. Гәзит менән уҡыусы араһында бәйләнеш булмайынса, баҫманы ҡабул итеүе ауыр. Ә "Киске Өфө" ошо бәйләнеште юғары кимәлгә күтәреп кенә ҡалмай, ә уны көндән-көн нығыта. Гәзит үҙ уҡыусыларының баҫманан нимә көткәнен аңлай һәм ошоно ҡыҙыҡлы, тулы итеп бирә белеүе менән алдыра. "Киске Өфө" уны ҡулына алған һәр кемгә ҙур мәғлүмәти йоғонто яһай, уның зиһенен үҫтерә, донъяға ҡарашын ыңғай яҡҡа үҙгәртә, фекерләү, уйланыу өсөн аҙыҡ бирә. Гәзит-журналдарҙың донъя күреүе нәҡ ошо талаптарға бойһонорға тейеш түгелме ни? Минеңсә, нәҡ шулай.

Зариф МӘҠСҮТОВ,
тимер юл мастеры.
"Киске Өфө" гәзите, №41, 2024 йыл

КИРЕ СЫҒЫРҒА