Премьералар йәшәтә театрҙарҙы. Бәлки, йәшәртәлер ҙә әле. Премьера - ул ниндәйҙер бер драма әҫәренең тәүбашлап сәхнәгә аяҡ баҫыуы ғына түгел, театрға яңы һулыш, саф һауаға бәрәбәр иләҫлек килеүе лә.

Сибай ҡалаһында Баныу Ҡаһарманованың "Шахтер" исемле драмаһы буйынса спектакль буласағы тураһында афишалар күренгәс, театр һөйөүсе тамашасылар ана шул саф һауаға өмөт иткәндәрҙер. Ни тиһәң дә, хәүефле осорҙа йәшәйбеҙ. Яңы һулыш, киләсәккә ынтылыш кәрәк бөгөн. Һәм алдан уҡ әйтәйек, тамашасыларҙың өмөтө аҡланды, спектакль сәхнәгә ышаныслы аҙымдар менән аяҡ баҫты, күңел түрҙәренә үтеп инде.
Тәү ҡарамаҡҡа ябай ғына сюжеткә ҡоролған әҫәр һымаҡ. Ҡатыны (Зәлиә Хафизова) иренең (Венер Сөнәғәтов) кеҫәһенән алтын балдаҡ һатып алыу тураһында тауар чегы тапҡан. Әлбиттә, ыҙғыш сыға. "Миңә булмағас, һөйәркәңә алғанһың", - ир ҡатынының логикаһы шулай. "Айырылышабыҙ!" Ир - эшкә, ҡатыны Төркиәгә ял итергә оса. Әммә был тормоштағы һәр беребеҙ ҡылған ғәмәлдәрҙең осраҡлы түгел икәнен аңларға ваҡыттыр. Шахтала авария! Ғаилә башлығы забойҙа көпләнеп ҡала. Ҡотҡарыу эштәре һөҙөмтә бирмәй, ир һәләк була.
Урамда туҡтатып һораһалар, драманың йөкмәткеһен ҡыҫҡа ғына ошолай һөйләр инем. Ә сәхнәлә был драма, бәлки, трагедиялыр ҙа әле, оҙон-оҙаҡ барған һымаҡ тойола. Көсөргәнешлек артҡандан-арта барып, күҙҙән йәштәр атылып сыға. Моңһоу уйҙар солғап ала, яҡын туғандар иҫкә төшә. Уларҙың был тормошта ни тиклем дә ҡәҙерле икәне аңлашыла. Бигерәк тә сәхнәгә төп геройҙың әсәһе (Башҡортостандың халыҡ артисы Рәмилә Хоҙайғолова) сыҡҡас, хис-тойғолар шартлау кимәленә етә. Ысынлап та, психологик драма был! Әҫәрҙе сәхнәгә сығарыусы ҡуйыусы-режиссер Дамир Ғәлимов таусылар ҡалаһы кешеләренә яҡындан таныш сюжетты һайлап яңылышмаған. Рәсәйҙең һәм Ҡалмыҡстандың атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре Валерий Яшкулов рәссам-ҡуйыусы һөнәренең спектаклде юғары кимәлгә күтәреүҙә ни тиклем дә кәрәкле икәнен иҫбат иткән. Йәш композитор Илсаф Вәдүтов сәхнәләге көсөргәнешлекте музыкаль биҙәлеше менән көсәйткән. Бер тынала ҡарала спектакль. Саф тын менән ҡарала. Яңы һулыш күңелде киңәйтә. Бөтә урамды яңғыратып: "Үҙегеҙҙе һәм туғандарығыҙҙы һаҡлағыҙ!", тип ҡысҡырғы килә.

Исмәғзәм ИСМӘҒИЛЕВ.
"Киске Өфө" гәзите, №46, 2021 йыл

КИРЕ СЫҒЫРҒА