«Киске Өфө» гәзите
Мәҡәләләр Һуңғы номер Яҙылыу Гәзиттә реклама Архив Редакция
Беҙҙең номерҙар
 

2024

Ғинуар
   01  |  02  |  03 
Февраль
   04  |  05  |  06  |  07 
Март
   08  |  09  |  10  |  11  |  12 
Апрель
   13  |  14  |  15  |  16 
Май
   17  |  18  |  19  |  20  |  21 
Июнь
   22  |  23  |  24  |  25 
Июль
   26  |  27  |  28  |  29 
Август
   30  |  31  |  32  |  33  |  34 
Сентябрь
   35  |  36  |  37  |  38 
Октябрь
   39  |  40 

 
Киске Өфө» VK-төркөмө
 

әйт, тиһәгеҙ...

Киләһе йылдан эшләп йөрөүсе пенсионерҙарҙың пенсияһы артасаҡ. Күптән көтөлгән яңылыҡ ине инде ул был...

 
Сайттың архивы
 
  01 | 02 | 03 | 04 | 05 | 06 | 07   08 | 09 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14   15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21   22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28   29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35   36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42   43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49   50 | 51 | 52
  01 | 02 | 03 | 04 | 05 | 06 | 07   08 | 09 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14   15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21   22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28   29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35   36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42   43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49   50 | 51 | 52
  01 | 02 | 03 | 04 | 05 | 06 | 07   08 | 09 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14   15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21   22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28   29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35   36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42   43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49   50 | 51 | 52
  01 | 02 | 03 | 04 | 05 | 06 | 07   08 | 09 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14   15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21   22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28   29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35   36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42   43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49   50 | 51 | 52
  01 | 02 | 03 | 04 | 05 | 06 | 07   08 | 09 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14   15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21   22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28   29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35   36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42   43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49   50 | 51 | 52
  01 | 02 | 03 | 04 | 05 | 06 | 07   08 | 09 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14   15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21   22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28   29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35   36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42   43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49   50 | 51 | 52
  09 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15   16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22   23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29   30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36   37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42 | 43   44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50   51 | 52
 
МӘХМҮТ ҠАШҒАРИҘАН
+  - 


Боронғо төрки теле... тәү телгә илтә

Әл Ҡашғари: "Ir - был һүҙ "оят" тигәнде аңлата. Әйтәләр: "Эр ир болди" - ир оялды".
Хәҙерге башҡорт телендә әлеге фонетик әйтелештәге оят мәғәнәһен белдәргән "ир" һүҙе юҡ. Әммә ошо һүҙҙең бер ни тиклем фонетик һәм семантик яҡтан үҙгәреш кисергән варианты - "әр" һүҙе әлегә тиклем ҡулланыла. Башҡорт теленең аңлатмалы һүҙлегендә "әр" һүҙенең мәғәнәһе ошолай аңлатыла: "Асыуланып, әрләп әйкән һүҙ". Шулай уҡ ошо һүҙҙең икенсе бер мәғәнәһен белдергән "ғәр" һүҙенә лә һылтанма бар. Ә быныһы - ғәрәп һүҙе, намыҫ хисе тип билдәләнә. Ғәрлек иһә намыҫланыу, хурланыу тойғоһо, намыҫ, оят, хурлыҡ төшөнсәләре аша аңлатыла. Тимәк, ғәрле кеше - намыҫсан, хурлана, ояла белгән зат. Оялып, тартынып тормағандарға ҡарата "әрһеҙ", тип әйтәләр. Шулай булғас, бынан мең йыл әүәл боронғо төрки ҡәрҙәштәребеҙ ҡулланған "ир" һүҙе менән башҡорттың "әр"е тап-таман килә.
Әл Ҡашғари: "Үз" - май. "Үзлүк мүн" - майлы һурпа".
Тәү ҡараштан, хәҙерге башҡорт телендә ошо уҡ мәғәнәләге оҡшаш һүҙ юҡ кеүек. Шулай ҙа башҡорт теленең бер үҙенсәлеген иҫәпкә алырға була ошо осраҡта. Телебеҙҙә ғәрәп һәм башҡа бер төрки телдәрендәге һүҙҙәрҙәге һуҙынҡы өн алдынан (һүҙ башында һәм уртаһында) "ғ" йә иһә "һ" өндәрен ҡушып әйтеү киң ҡулланыла: Кааба - Ҡәғбә, Али - Ғәли, Саади - Сәғәҙи, Үмәр - Ғүмәр, әүәҫ - һәүәҫ, әйбәт - һәйбәт һ.б. Тимәк, боронғо төрки телендәге "үз" һүҙенең башҡортса варианты - "һөҙ" булғандыр, тип фараз итергә була: телебеҙҙәге "һөҙлөк" һүҙе ит һурпаһының майлы өҫкө өлөшөн аңлата.

Бәҙри ӘХМӘТОВ әҙерләне.
(Дауамы. Башы 42-се һанда).

"Киске Өфө" гәзите, №1, 2024 йыл

КИРЕ СЫҒЫРҒА

+  -   
Яҙылған: 26.01.24 | Ҡаралған: 132

Киске Өфө
 

Арзанға яҙылып ҡалығыҙ! Мөхтәрәм уҡыусыларыбыҙ, 4 октябрҙән 14-нә тиклемге ун көнлөктә республиканың һәр ҡалаһында-ауылында ПР905 индекслы "Киске Өфө"гә 2025 йылдың беренсе яртыһы өсөн ташламалы хаҡ менән 835 һум 44 тингә яҙыла алаһығыҙ. Гәзитебеҙгә яҙылып, квитанцияларын редакцияға ебәргәндәр араһынан кемдәрҙер матур ғына китаптарға лайыҡ буласағын да онотмағыҙ.

МӨХӘРРИРИӘТ.

 
Беҙҙең дуҫтар
 

Киске Өфө гәзитенең VK-ла рәсми төркөмө

Өфө ҡала хакимиәтенең рәсми сайты

 
Мәҡәләләр Һуңғы номер Яҙылыу Гәзиттә реклама Архив Редакция
© 2024 «Киске Өфө» гәзите
Мәҡәләләр күсермәһен алыу, күсереп баҫыу йәки материалды тулыраҡ файҙаланыу мәсьәләләре буйынса «Киске Өфө» гәзите редакцияһына мөрәжәғәт итергә.

Беҙҙең электрон адрес: kiskeufa@mail.ru