"Киске Өфө"нөң "Интернеттан" тип аталған рубрикаларының береһендә "Табиптар ҙа ниңә тәмәке тарта?" тигән бик мөһим һорау күтәрелгәйне. Унда Рәсәй медицина хеҙмәткәрҙәренең 62 проценты тиерлек тәмәке менән мауығыуы хаҡында статистик мәғлүмәт килтерелгәйне. Ә сит илдә был һан 2 - 3 проценттан артмай икән! Рәсәй һаулыҡ һаҡлау министрлығының ошо хаҡтағы белдереүенә таянып яҙылған рубриканы уҡығас, һөнәрем буйынса хәрби табип булараҡ, мин дә уға битараф ҡала алманым.

Һыйыр ите һәм бауыр ашауҙан баш тартыу - тимер ҡытлыҡлы аҙ ҡанлылыҡҡа ((железодефицитная анемия) килтереүе ихтимал, тип белдерҙе медицина фәндәре докторы,профессор, Башҡорт дәүләт медицина университетының терапия, дөйөм табиб ғәмәлиәте һәм гериатрия кафедраһы мөдире, Башҡортостандың атҡаҙанған табибы Гүзәл САФУАНОВА.

Кешенең тышҡы ҡиәфәте - уның күңел торошоноң сағылышы ғына түгел, ә йәшәү кимәленең, заман трендтары менән бер ҡатарҙан атлауының күрһәткесе, тигән фекерҙә бөгөн күптәр. Һәм ошо инаныу матурлыҡ индустрияһының сәскә атыуына килтерә лә инде. Ҡатын-ҡыҙҙар ғына түгел, көслө зат та матурлыҡ салондары юлын тапай - был да көндәлек тормоштоң ғәҙәти бер күренешенә әйләнеп бара. Шулай ҙа матурлыҡ индустрияһы тышҡы ялтырауыҡтан тыш, кешене сәләмәт итеү йүнәлешендә лә эшләйме? Бөгөнгө ҡунағыбыҙ - сәс күсереп ултыртыу буйынса табип-хирург Тимур Афзал улы ҒАЛИН менән ошо хаҡта әңгәмәләшәбеҙ.

Башҡортостан Һаулыҡ һаҡлау министрлығының балалар психотерапевты, консультация-диагностика бүлеге мөдире, балалар табип-психотерапевты Светлана АЛЯНГИНА балалар һәм ата-әсәләр мөнәсәбәтенә ҡағылышлы фекерҙәре менән уртаҡлаша.

Былтыр ЮНЕСКО-ның "Янғантау" геопаркы биләмәһенә ҡараған Салауат районы Лағыр ауылы эргәһендә үткәрелгән археологик тикшеренеүҙәр һөҙөмтәһендә яңы ҡомартҡылар табылыуы тураһында хәбәр ителгәйне. Шул уңайҙан файҙаланып, геопарктың ғилми хеҙмәткәре, археолог Айнур Ринат улы СИТДИҠОВ менән әңгәмәләштек.

Курск өлкәһе Суджа районының Рус Поречныйы ауылын украин ғәскәрҙәренән азат иткәндән һуң ундағы йорт подвалдарының береһендә ҡот осҡос күренешкә тап булғандар: дошмандан ҡасырға өлгөрмәгән ете кешене, шул иҫәптән, ҡарт-ҡоро һәм ҡатын-ҡыҙҙы йыртҡыстарса язалап, нацистар уларҙы подвалға ҡыуып төшөрә һәм унда бер нисә граната ташлай. Язалап үлтерелгән тыныс ауыл кешеләре Зеленский режимының ысын йөҙөн фашланы, тип яҙа үҙенең Telegram-каналында РФ Сит ил эштәре министрлығының айырым поручениелар буйынса илсеһе Родион Мирошник. Украинаның көнбайыш союздаштары бындай йыртҡыслыҡтарға күҙ йомоп ҡына ҡалмай, ә нацистарҙың енәйәттәрен һәм террористик ғәмәлдәрен халыҡ-ара кимәлдә тикшереүгә лә хатта ҡамасаулыҡ итә.

Бер нисә йыл элек, сираттағы Яңы йыл алдынан, уны ҡаршыларға өс көн ҡалғас, миңә Өфөнөң дәүләт бюджет клиникаларының береһендә операция яһатырға тура килде. Ҡатмарлы операция уңышлы үтте, мин ай дауамында табип күҙәтеүендә булырға тейеш инем, әммә бер аҙнанан уҡ сығарҙылар. Операцияға тиклем бер нисә көн, унан һуң аҙна буйына дауаханала ятыу миңә ул саҡта беҙҙең медицинаның торошон күҙәтергә мөмкинлек бирҙе. Шул ваҡыттан алып бер нисә йыл үтһә лә, хәл насарланманы, киреһенсә, ул күпкә яҡшыраҡ та, тип тулы ышаныс менән әйтә алам.

Яңыраҡ М.Рыльский урамындағы бөтөн Сипайлы халҡы яратып файҙаланған "Хәйерле көн" көнкүреш химияһы һәм косметика магазинын ябып, уның урынына ат башындай эре хәрефтәр менән "Тантана. Башспирт" тип яҙылған яңы сауҙа нөктәһен күреп, телһеҙ ҡалынды.

Башҡортостандың Милли музейында Махсус хәрби операцияла ҡатнашыусы музей хеҙмәткәре Леонид Юлдашевтың "Үҙебеҙҙекеләр тураһында" исемле фотокүргәҙмәһе эшләй башланы. Күргәҙмә Рәсәйҙә Ватанды һаҡлаусылар көнө һәм Башҡортостанда Махсус хәрби операцияла ҡатнашыусыларға һәм уларҙың ғаилә ағзаларына ярҙам итеү йылы сиктәрендә ойошторолдо. Экспозицияла Леонид Юлдашевтың уҙған йылда хәрби корреспонденттар менән берлектә Донецк һәм Луганск Халыҡ Республикаларының Мелитополь, Донецк, Мариуполь һәм башҡа ҡала-ауылдарында эшләгән фотоһүрәттәре һәм видеоматериалы урын алған. Леонид Юлдашев 2024 йылдың октябренән Рәсәйҙәге беренсе роботлаштыралған электрон комплекстары ирекле отряды һәм илдең хәрби армия резервы системаһы - Б.А.Р.С. "Сармат" составында Махсус хәрби операцияла ҡатнаша. Күргәҙмәне асыу тантанаһы айҡанлы 7 көнлөк ялға ҡайтҡан Леонид менән бер аҙ һөйләшергә форсат тейҙе.

Ата-бабаларыбыҙ фекеренсә, Аллаһ Ер йөҙөндәге һәр бер халыҡҡа үҙ Рух ҡошон бирә. Рух ҡошо нурҙан ғына тора һәм күҙгә күренмәй. Уны бары тик күңел менән генә тойоп була. Ҡош халыҡтың күңел йылылығынан көс ала. Халыҡтың үҙ булмышына, моңона, теленә һөйөүе, бер-береһен яратыуы һәм тартыуы, киләсәге өсөн яуаплылығы күңел йылылығы булып туплана. Ошонан көс алған Рух ҡошо халыҡҡа юғары хыялдар, оло маҡсат, саялыҡ, ғорурлыҡ, ихтыяр көсө - йәшәүгә ынтылыш бирә!

Ошо арала Сочи ҡалаһында "ПроДокторов" порталының Бөтә Рәсәй премияһын тапшырыу тантанаһы уҙҙы. Илдең иң яҡшы табиптары араһында башҡорт егете Даян Солтанғужин "Иң яҡшы онколог" номинацияһы буйынса Гран-при алды!

Үтеп барған йылдың һуңғы айының һуңғы көндәрендә Күгәрсен районының Үрге Сирбай ауылында башҡорт атына арналған матур сара үтте. Күпләп йылҡы малы аҫраған, төрлө ат спорты ярыштарында алдынғы урындар яулаған Рәфҡәт Ҡорбанаевтың ғаиләһе, шулай уҡ райондың алдынғы фермеры - аттар тәрбиәләүсе Азамат Айытҡолов, район ауылдарынан йыйылған ағинәйҙәр был үҙенсәлекле сараның төп ҡатнашыусылары булды.

Рәсәй Һаулыҡ һаҡлау министрлығы яңы йылдың тәүге көндәрен алкоголде артыҡ ҡулланыуҙы иҫкәртеү аҙнаһы тип иғлан иткәйне. Байрамдарҙан, төрлө юбилей йәки туй табындарынан һуңғы осорҙа иҫерткес эсемлектәрҙең зыяны, уның эҙемтәләре тураһында тағы бер тапҡыр иҫкә төшөрөргә кәрәк. Был хаҡта тулыраҡ БР Һаулыҡ һаҡлау министрлығының штаттан тыш баш белгесе, психиатр-нарколог Татьяна СТАРОСТИНА һөйләне.

Элегерәк бер никах мәжлесендә булырға тура килгәйне. Ҡоҙалар араһында туҡһан йәштәрҙәге ныҡ ҡына бер ҡарт та бар ине. Оло йәшенә ҡарап, янымда ултырған бер ҡоҙанан: "Бабай, моғайын, һуғыш ветеранылыр…" - тип һорай һалдым. "Юҡ, һуғышта булмаған, - тине ул һәм һүҙен дауам итте: - Ҡырҡ дүртенсе йылдың көҙөндә, хеҙмәткә йәше тулғас та, повестка алған тип һөйләйҙәр. Әммә… шул көндө уны йылан саҡҡан. Хәле шәптән булмағас, егетте район балнисына алып барып һалғандар. Йылан тешләгән яра ҡатмарланып китеп, оҙаҡ ҡына ятҡан ул дауаханала. Ә йүнәлеп сыҡҡас, уны, һис кисекмәҫтән, ниндәйҙер бронле эшкә ҡушҡандар. Шул эшендә һуғыш тамамланғансы эшләп, инде тыныс шарттарҙа ғына әрмегә саҡырылған. Бына шулай, уны һуғыштан, бәлки, үлемдән дә йылан ҡотҡарғандыр…"

* * *

...Ғәлим, үткәндәрҙе хәтерләп, яҙмышы менән уйнаусыларҙы күҙәтте. "Алһалар ғына ярар ине, - тип мейеһен сүкене бер үк уй. - Күрһәтер инем ауылдаштарға негоденды..."
- Килолай йыйған хәстрүш, - тип зитына тейҙе "һонтор", ҡағыҙҙарын шыптырлатып, көтмәгәндә әллә призывникты йәлләне, йылмайып, йомшаҡ өҫтәне:
- Әйҙә, килограмм өҫтәп, берәй командаға яҙайым да, повар булып булһа ла йөрөп ҡайтыр.

Башҡорт прозаһының алтын бағанаһы Ноғман Мусин вафат булғандан һуң уның иҫтәлегенә Әхмәтзәки Вәлиди исемендәге Милли китапханала ойошторолған Хәтер кисәһендә яҙыусының ейәне Тимур Ғарифуллин: "Беҙҙең бурыс - олатайымдың әҙәби мираҫын өйрәнеү, киләсәк быуынға еткереү. Уның исемен мәңгеләштереү өсөн ҡулыбыҙҙан килгәндең барыһын да эшләрбеҙ", - тип сығыш яһағайны. Түңәрәк өҫтәл артындағы йылы һөйләшеү хаҡында "Киске Өфө" гәзитендә "Ноғман Мусин феномены" исемле мәҡәләм донъя күргәс, бик күп шылтыратыуҙар, "Бәйләнештә" селтәре аша иҫәпһеҙ хат-хәбәрҙәр алдым. Мәҡәләне уҡыусыларҙы ҡыҙыҡһындырған һорауҙарҙың асылы ошолай ине: Ноғман Мусиндың ейәне бармы ни? Кем ул? Ниңә быға тиклем ул турала бер ҙә яҙманылар?

(Генерал-майор И.В. Чернов яҙмаларынан)

Граф В.А. Перовский
(1833-1842 йылдарҙа Ырымбур губернаторы булған).

Тоҙ менән эш итеүсе чиновниктар был осраҡта ла баҙап ҡалмай. Улар тоҙ алырға килгән йөк ташыусыларға яңы йылдан промыслала тоҙ 2 һум көмөш тәңкәгә һатыла башлаясаҡ, шуға күрә тоҙҙо күберәк, запасы менән алып ҡалығыҙ, аҙаҡтан артыҡ көс һалмайынса һис бер хәүефһеҙ яҡшы капитал туплай алырһығыҙ, тип ышандыралар. Мин ул ваҡытты хәтерләйем. Кем генә ул саҡта тоҙ һатып алманы? Аҡсаһыҙҙар байҙарҙан ҙур процентҡа бурысҡа аҡса алды, ә һуңғылары тоҙҙо һаҡларлыҡ урындарын тултырғансы һатып алып өлгөрҙө.

Башҡортостанда - Махсус хәрби операцияла ҡатнашыусыларға һәм уларҙың ғаиләләренә ярҙам йылын, Рәсәйҙә - Ватанды һаҡлаусылар йылын башлап ебәрҙек. Был уңайҙан йыл әйләнәһенә байтаҡ һүҙ әйтелер. Ә хәҙер "Ватанды һаҡлаусылар" Махсус хәрби операцияла ҡатнашыусыларға ярҙам күрһәтеү дәүләт фондының Башҡортостан Республикаһы буйынса филиалы етәксеһе Гөлнур ҠОЛҺАРИНА менән 2024 йыл һөҙөмтәләрен барлайбыҙ һәм яңы йылға маҡсаттар хаҡында һөйләшәбеҙ.

Башҡортостан спортсыһы Зарина Исламова Таиландта тай боксы буйынса халыҡ-ара титул яуланы. Был хаҡта Сибай ҡалаһы хакимиәтенән хәбәр иттеләр.

Украина президенты Владимир Зеленский үҙенең көндәлек видеомөрәжәғәтендә киләсәккә пландары тураһында һөйләп, дрондарҙың бөтөн төрҙәрен арттырыу буйынса быйылғы йылда рекорд ҡуйырға, шулай уҡ украин ракеталарын, артиллерия һәм башҡа кәрәкле техника етештереүҙе үҫтерергә, тигән бурыс ҡуйҙы.