Бөтә Ислам донъяһы һағынып көтөп алған Рамаҙан айы ла килеп етте. Уны "Йылына бер тапҡыр ғына килеп китер ҡунаҡ" тип тә атайҙар. Йыл һайын ураҙаға бәйле төрлө һорауҙар менән беҙҙең редакцияға ла мөрәжәғәт итәләр. Беҙ, ғәҙәттә, күпселек һорауҙарҙы дөйөмләштереп, уларға яуап бирергә тырышабыҙ. Ураҙаның кеше организмына файҙаһы һәм уны кемдәр тота ала - ошо турала табип фекерен еткерәбеҙ.

Быйыл15 ғинуарҙа Рәсәй Президенты Владимир Путин Ишембайға "Хеҙмәт ҡаһарманлығы ҡалаһы" тигән почетлы исем биреүҙе кәрәкле указға ҡул ҡуйып раҫланы. Ишембайҙың хеҙмәт ҡаһарманлығы уның нефте менән бәйле. Бөйөк Ватан һуғышы осоронда ҡына ла Ишембай нефте илдә сығарылған бөтә нефттең дүрттән бер өлөшөн тәшкил иткән бит. Ишембай нефте, Ишембайға Хеҙмәт ҡаһарманлығы исеме бирелеү ваҡиғалары тураһында һөйләгәндә бына ошо тарихты ла телгә алыу ғәҙеллекте аяҡҡа баҫтырыу буласаҡ икәнен онотмайыҡ әле. Беҙҙең ата-бабалар Ишембайҙа вышканан тәүге нефть фонтаны атылғанға тиклем йөҙәр йылдар элек үк белгән был "ҡара алтын" - ер майы тураһында. Уны дауаланыу өсөн дә, арба майлау өсөн дә ҡулланғандар, тип һөйләй торғайны ҡарттар беҙҙең яҡтарҙа. Ә был ер майын нефть тип белгән яңы тарихи осор Ишембай ауылы кешеләренән башланған...

Республика Халыҡ ижады үҙәге директоры урынбаҫары, Рәсәй фольклорсылар, РФ һәм БР журналистар союзы ағзаһы, БР Матди булмаған этно-мәҙәни ҡаҙаныштарҙы билдәләү буйынса эксперттар советының яуаплы сәркәтибе, Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре Нәфисә Булат ҡыҙы ТУЛЫБАЕВА ошо көндәрҙә үҙенең матур юбилейын билдәләй. Ошо уңайҙан уға өс һорау бирҙек.

Ҡайҙа һеҙ,
ҡайҙа һеҙ,
һай, башҡорт егеттәре?
Ҡайҙа һеҙ,
ҡайҙа һеҙ,
Уралым бөркөттәре?

Башҡорт АССР-ның халыҡ шағирҙары бар. Күп түгел. Дүртәү генә: Мәжит Ғафури, Рәшит Ниғмәти, Мостай Кәрим, Сәйфи Ҡудаш. Башҡортостан Республикаһының халыҡ шағирҙары арыуыҡ. Әлегә ун ете. Халыҡ яҙыусылары ла шул сама - ун алты. Был исемлектәрҙә Хәйҙәр Тапаҡовтың исем шәрифе әлегә юҡ. Әммә ул ижадының башынан уҡ ауыл яҙыусыһы булып танылып, шул тирмәнгә ижади һыу ҡойоуын дауам итә, бай телле сәсмә әҙәрҙәрҙән яңынан-яңы өлгөләр тыуҙыра. Асылы, эскерһеҙ булмышы шундай. Яҙыусының рәсми танылыуға илткән юлы, ҙур тырышлыҡ аша тапалмаған юлдан барыуы һоҡландыра. 70 йәшлек юбилейы уңайынан "Киске Өфө" гәзитенең әүҙем авторы Хәйҙәр Ниғәмәт улы ТАПАҠОВҡа тормошо һәм ижады тураһында бер нисә һорауға яуап биреүен һораныҡ:

(Генерал-майор И.В. Чернов яҙмаларынан)

Генерал Владимир Афанасьевич Обручев
(1842 - 1851 йылдарҙа Ырымбур губернаторы булған)

Ғөмүмән, Ырымбурҙа тормош тын ғына, шау-шыуһыҙ һәм башҡа шундай күренекле сараларһыҙ бара.

Һуңғы йылдарҙа йәш быуынға илһөйәрлек тәрбиәһе биреүгә етди иғтибар бүленә. Был - бик ваҡытлы күренеш, тип уйлайым. Һәр дүшәмбе мәктәптәрҙә гимн яңғырауы ғына ни тора! Хәҙер күптәр илебеҙ һәм Башҡортостаныбыҙҙың дәүләт гимндарының һүҙен ятлап бөтөп бара.

Өфөлә Евразия ғилми-белем биреү үҙәгенең вуз-ара студенттар кампусы һәм Башҡорт дәүләт аграр университеты майҙансыҡтарында "Киләсәк командаһы" ауыл йәштәре форумы үтте. Унда агросәнәғәт комплексының алдынғы вәкилдәре - барлығы165 йәш белгес һәм уҡыу йорттары студенттары ҡатнашты. Сара йәш белгестәргә ярҙам итеү һәм, уларҙың төбәк үҫешенә индергән өлөшөн иғтибарға алып, стратегик башланғыстар сиктәрендә урындағы властың ауыл йәштәре менән тығыҙ бәйләнешен булдырыу маҡсаттарында ойошторолдо.

Өфө сауҙа-иҡтисад колледжында үткән башҡорт мәҙәниәтенә, башҡорт теленә арналған матур саралар тураһында яҙғаныбыҙ бар инде.

Евросоюз тынғы тапмай, әйтерһең дә, ул тағы ла нисегерәк итеп Рәсәй тәнен зәһәрерәк тешләргә, күберәк ағыу сәсергә була икәне хаҡында көнө-төнө баш вата һәм мөмкин тиклем ҡатмарлыраҡ мәсьәләләр килтереп тыуҙырыу хаҡында ғына уйлай.

Яндекс үҙенең сервистарына нейроселтәрҙе ҡулланған башҡорт телен синтезлау һәм таныу технологияһын өҫтәне. Ул тәржемәселә, эҙләүҙә һәм клавиатурала бар. Яндекс Рәсәй халыҡтарының өсөнсө теленә ошондай технологияны ҡуллана. Былтыр компания уны татар һәм сыуаш телдәре өсөн файҙаланды.

Һеҙҙең тормош иртәнсәк нисек башлана, йәмәғәт? Минең һәр иртәм гәзит йәки журнал уҡыуҙан башлана. Ваҡытлы матбуғаттың яңы һандары булмаһа, электән үҙемә ҡыҙыҡлы һанағандарын йыйып барғандарын яңынан ҡараштырам. Бик тә булмаһа, төрлө темаларға арналған йыртма календарҙе ҡулыма алам. Шулай итеп, һәр яңы көнөмдә ниндәй ҙә булһа әлегәсә белмәгән ҡыҙыҡлы мәғлүмәткә эйә булам.

Беҙ, ир-аттар, йыш ҡына "Буласаҡ кәләштәребеҙҙе үҙебеҙ һайлап алабыҙ" тип хаталанабыҙ. Йәнәһе, кәпәс менән һуғып ҡарайбыҙ ҙа, кемеһе ҡоламай, шул һинеке. Һуҡмай тор әле! Әгәр ҙә ҡыҙ кеше, һиңә кейәүгә сыҡмайым, ти икән, ней нәмә эшләй алабыҙ инде? Дөрөҫө шул: ҡыҙҙар беҙҙе һайлай.

"Урал батыр" эпосы нигеҙендә ижад ителгән Өфө "Ay Yola" триоһының дебют альбомы күп милләтле Рәсәйҙең визит карточкаһына әйләнеүе ихтимал. Билдәле музыкант, Башҡортостандың атҡаҙанған артисы, Ш.Бабич исемендәге республика йәштәр премияһы лауреаты, "Арғымаҡ" этно-төркөмөнә нигеҙ һалыусы һәм солисы Ринат Рамазанов ошо проект тураһында тулыраҡ һөйләне.

Совет ғәскәрҙәрен Афғанстандан сығарыуға быйыл 36 йыл тулды. Ил алдында хәрби бурысын намыҫ менән үтәп, орден тағып, иҫән-һау ҡайтҡан һалдат тураһында булыр һүҙем.

Республиканың Рәми Ғарипов исемендәге 1-се Башҡорт гимназия-интернатын тамамлаусылар араһында Рәсәй Федерацияһы Ҡораллы көстәре ветераны, СССР-ҙың атҡаҙанған осоусыһы, 2024 йылда 90 йәшен тултырған полковник Зөбәйер Сабир улы Иҫәнғолов айырым урын алып тора.

...Оҙон ҡырыҫ ҡышты саҡ сығып, миктәгән малдарын тиҙерәк йәшел үләнгә ҡушыр өсөн әле ер-һыу йүнләп кибеп бөтмәҫ элек үк Яйыҡ буйы туғайлыҡтарына йәйләүгә сыҡҡан ырыуҙың тирмәләренә сабып килеп еткән алһаҡсы егет, атының ауыҙлығын йыра тартып туҡтатты ла, уға төбәлгән ырыуҙаштарына "Киләләр! Йылғаға етеп киләләр. Бер биш йөҙләп самаһы булыр. Уңайлыраҡ кисеү эҙләйҙәр", - тип тыны ҡыҫылыуҙан саҡ-саҡ әйтә алды. Йыйылғандарҙың барыһы ла кемдәрҙең улар йәйләүенә табан етеп килгәнен яҡшы аңлай ине. Бығаса һис ишетелмәгән һәм күрелмәгән ниндәйҙер дошман ҡәбиләһенең яҡшы ҡоралланған атлы ғәскәре башҡорт иленә үтеп инеп, бына инде ай самаһылай эреле-ваҡлы ырыуҙарға һөжүм итеүе, уларға ни сәбәптәндер бер генә ырыуҙың да ҡаршылыҡ күрһәтә алмауы тураһындағы шомло хәбәр Яйыҡ буйҙарына ла килеп еткәйне. Үҙҙәренә ҡотолғоһоҙ оло бер һәләкәттең яҡынлашыуын аңлауҙан хасил булған тойғо ҡапыл һәр кемдең быуынын бушатты, ҡыҫҡа ғына мәлгә ауыр тынлыҡ урынлашты. Ләкин шул саҡ ырыуҙың йәш батыры Шәһиттең: "Бала-саға, ҡарт-ҡороно йәшерергә, ә ҡулына ҡорал тота алған һәр кем атҡа атланһын!" - тигән тауышы барыһын да ҡырмыҫҡа иләүендәй ҡуҙғытып ебәрҙе.

Был шәхесте ҡылыҡһырлаған иң төп сифаты хаҡында һүҙ алып барғанда, моғайын да, тормошҡа оптимистик ҡарашын, принципиаль фиҙаҡәрлеген билдәләргә мөмкин булыр ине. Был сифаттарының тәүгеһе халҡының тарихын тәрән белеүенән, уның көсөнә ышаныуҙан килһә, икенсеһе халҡыбыҙҙың рухи ҡеүәтен тойоуҙан, милләтебеҙҙең, республикабыҙҙың киләсәге өсөн яуаплылығынандыр. Күренекле дәүләт эшмәкәре, арҙаҡлы ил ағаһы, Башҡортостандың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре, Салауат Юлаев ордены кавалеры Хәләф Хәлфетдин улы ИШМОРАТОВ менән ҡорған әңгәмәбеҙҙә һүҙ уның бала сағы, мәктәп һәм хеҙмәт йылдары хаҡында барҙы.

(Генерал-майор И.В. Чернов яҙмаларынан)

Генерал Владимир Афанасьевич Обручев
(1842 - 1851 йылдарҙа Ырымбур губернаторы булған)

Рокоссовский ҙа, Перовский китеү менән үк, биләгән посын ҡалдыра, штаб начальнигы итеп элекке канцелярия башлығы полковник Середа ҡуйыла, әммә ул да Обручев менән уртаҡ тел таба алмай, китергә мәжбүр була. Унан һуң Александр Иванович Верегин килә, ул аҙаҡ казак ғәскәрҙәренең баш идаралығы начальнигы вазифаһында оҙаҡ йылдар эшләй; ул да губернатор менән һүҙгә килә һәм тиҙҙән китә.

Һүҙҙәренә тәрән мәғәнә һалып, "Мин - СССР-ҙа тыуған кеше", ти Ришат Рәшит улы Ҡыуатов үҙе тураһында. Уйлыға - уй, тигәндәй, шуның менән әңгәмәсем, ҡыҫҡа һәм теүәл итеп, тормошҡа, кешеләргә, тыуған еренә, Ватанына мөнәсәбәтен белдерә. Совет кешеһе - ул бит намыҫсан, яуаплы, дөйөм мәнфәғәтте үҙенекенән өҫтөн ҡуйған иленә тоғро зат, ысын гражданин.