Өфө сауҙа-иҡтисад колледжында үткән башҡорт мәҙәниәтенә, башҡорт теленә арналған матур саралар тураһында яҙғаныбыҙ бар инде.

Евросоюз тынғы тапмай, әйтерһең дә, ул тағы ла нисегерәк итеп Рәсәй тәнен зәһәрерәк тешләргә, күберәк ағыу сәсергә була икәне хаҡында көнө-төнө баш вата һәм мөмкин тиклем ҡатмарлыраҡ мәсьәләләр килтереп тыуҙырыу хаҡында ғына уйлай.

Яндекс үҙенең сервистарына нейроселтәрҙе ҡулланған башҡорт телен синтезлау һәм таныу технологияһын өҫтәне. Ул тәржемәселә, эҙләүҙә һәм клавиатурала бар. Яндекс Рәсәй халыҡтарының өсөнсө теленә ошондай технологияны ҡуллана. Былтыр компания уны татар һәм сыуаш телдәре өсөн файҙаланды.

Һеҙҙең тормош иртәнсәк нисек башлана, йәмәғәт? Минең һәр иртәм гәзит йәки журнал уҡыуҙан башлана. Ваҡытлы матбуғаттың яңы һандары булмаһа, электән үҙемә ҡыҙыҡлы һанағандарын йыйып барғандарын яңынан ҡараштырам. Бик тә булмаһа, төрлө темаларға арналған йыртма календарҙе ҡулыма алам. Шулай итеп, һәр яңы көнөмдә ниндәй ҙә булһа әлегәсә белмәгән ҡыҙыҡлы мәғлүмәткә эйә булам.

Беҙ, ир-аттар, йыш ҡына "Буласаҡ кәләштәребеҙҙе үҙебеҙ һайлап алабыҙ" тип хаталанабыҙ. Йәнәһе, кәпәс менән һуғып ҡарайбыҙ ҙа, кемеһе ҡоламай, шул һинеке. Һуҡмай тор әле! Әгәр ҙә ҡыҙ кеше, һиңә кейәүгә сыҡмайым, ти икән, ней нәмә эшләй алабыҙ инде? Дөрөҫө шул: ҡыҙҙар беҙҙе һайлай.

"Урал батыр" эпосы нигеҙендә ижад ителгән Өфө "Ay Yola" триоһының дебют альбомы күп милләтле Рәсәйҙең визит карточкаһына әйләнеүе ихтимал. Билдәле музыкант, Башҡортостандың атҡаҙанған артисы, Ш.Бабич исемендәге республика йәштәр премияһы лауреаты, "Арғымаҡ" этно-төркөмөнә нигеҙ һалыусы һәм солисы Ринат Рамазанов ошо проект тураһында тулыраҡ һөйләне.

Совет ғәскәрҙәрен Афғанстандан сығарыуға быйыл 36 йыл тулды. Ил алдында хәрби бурысын намыҫ менән үтәп, орден тағып, иҫән-һау ҡайтҡан һалдат тураһында булыр һүҙем.

Республиканың Рәми Ғарипов исемендәге 1-се Башҡорт гимназия-интернатын тамамлаусылар араһында Рәсәй Федерацияһы Ҡораллы көстәре ветераны, СССР-ҙың атҡаҙанған осоусыһы, 2024 йылда 90 йәшен тултырған полковник Зөбәйер Сабир улы Иҫәнғолов айырым урын алып тора.

...Оҙон ҡырыҫ ҡышты саҡ сығып, миктәгән малдарын тиҙерәк йәшел үләнгә ҡушыр өсөн әле ер-һыу йүнләп кибеп бөтмәҫ элек үк Яйыҡ буйы туғайлыҡтарына йәйләүгә сыҡҡан ырыуҙың тирмәләренә сабып килеп еткән алһаҡсы егет, атының ауыҙлығын йыра тартып туҡтатты ла, уға төбәлгән ырыуҙаштарына "Киләләр! Йылғаға етеп киләләр. Бер биш йөҙләп самаһы булыр. Уңайлыраҡ кисеү эҙләйҙәр", - тип тыны ҡыҫылыуҙан саҡ-саҡ әйтә алды. Йыйылғандарҙың барыһы ла кемдәрҙең улар йәйләүенә табан етеп килгәнен яҡшы аңлай ине. Бығаса һис ишетелмәгән һәм күрелмәгән ниндәйҙер дошман ҡәбиләһенең яҡшы ҡоралланған атлы ғәскәре башҡорт иленә үтеп инеп, бына инде ай самаһылай эреле-ваҡлы ырыуҙарға һөжүм итеүе, уларға ни сәбәптәндер бер генә ырыуҙың да ҡаршылыҡ күрһәтә алмауы тураһындағы шомло хәбәр Яйыҡ буйҙарына ла килеп еткәйне. Үҙҙәренә ҡотолғоһоҙ оло бер һәләкәттең яҡынлашыуын аңлауҙан хасил булған тойғо ҡапыл һәр кемдең быуынын бушатты, ҡыҫҡа ғына мәлгә ауыр тынлыҡ урынлашты. Ләкин шул саҡ ырыуҙың йәш батыры Шәһиттең: "Бала-саға, ҡарт-ҡороно йәшерергә, ә ҡулына ҡорал тота алған һәр кем атҡа атланһын!" - тигән тауышы барыһын да ҡырмыҫҡа иләүендәй ҡуҙғытып ебәрҙе.

Был шәхесте ҡылыҡһырлаған иң төп сифаты хаҡында һүҙ алып барғанда, моғайын да, тормошҡа оптимистик ҡарашын, принципиаль фиҙаҡәрлеген билдәләргә мөмкин булыр ине. Был сифаттарының тәүгеһе халҡының тарихын тәрән белеүенән, уның көсөнә ышаныуҙан килһә, икенсеһе халҡыбыҙҙың рухи ҡеүәтен тойоуҙан, милләтебеҙҙең, республикабыҙҙың киләсәге өсөн яуаплылығынандыр. Күренекле дәүләт эшмәкәре, арҙаҡлы ил ағаһы, Башҡортостандың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре, Салауат Юлаев ордены кавалеры Хәләф Хәлфетдин улы ИШМОРАТОВ менән ҡорған әңгәмәбеҙҙә һүҙ уның бала сағы, мәктәп һәм хеҙмәт йылдары хаҡында барҙы.

(Генерал-майор И.В. Чернов яҙмаларынан)

Генерал Владимир Афанасьевич Обручев
(1842 - 1851 йылдарҙа Ырымбур губернаторы булған)

Рокоссовский ҙа, Перовский китеү менән үк, биләгән посын ҡалдыра, штаб начальнигы итеп элекке канцелярия башлығы полковник Середа ҡуйыла, әммә ул да Обручев менән уртаҡ тел таба алмай, китергә мәжбүр була. Унан һуң Александр Иванович Верегин килә, ул аҙаҡ казак ғәскәрҙәренең баш идаралығы начальнигы вазифаһында оҙаҡ йылдар эшләй; ул да губернатор менән һүҙгә килә һәм тиҙҙән китә.

Һүҙҙәренә тәрән мәғәнә һалып, "Мин - СССР-ҙа тыуған кеше", ти Ришат Рәшит улы Ҡыуатов үҙе тураһында. Уйлыға - уй, тигәндәй, шуның менән әңгәмәсем, ҡыҫҡа һәм теүәл итеп, тормошҡа, кешеләргә, тыуған еренә, Ватанына мөнәсәбәтен белдерә. Совет кешеһе - ул бит намыҫсан, яуаплы, дөйөм мәнфәғәтте үҙенекенән өҫтөн ҡуйған иленә тоғро зат, ысын гражданин.

РФ Дәүләт Думаһы депутаты Зариф Байғусҡаров - һайлаусыларының фекерен ишеткән, халҡыбыҙҙы борсоған мәсьәләләрҙе уңышлы хәл иткән, закондарҙы камиллаштырыуҙа һәм яңы проекттарҙы тормошҡа ашырыуҙа ҙур тырышлыҡ күрһәткән егәрле депутат, тынғыһыҙ шәхес ул. Уның йәмғиәттең төрлө өлкәһенә ҡағылышлы ҡануниәттәр инициативалары, социаль һәм иҡтисади проблемаларҙы хәл итеүгә йүнәлтелгән башланғыстары тураһында бер нисә миҫалға туҡталып үтәйек.

Евросоюз был көндәрҙә ҡаҙан кеүек ҡайнай һәм был "ҡаҙан"да береһенән-береһе үслерәк, ағыулыраҡ һәм аҡылһыҙыраҡ хөсөтсөлөк тигән яуыз план "бешә". 14-16 февралдә Германияның Мюнхен ҡалаһында хәүефһеҙлек буйынса булып үткән 61-се конференцияла 60 дәүләт һәм хөкүмәт башлығы, министрҙар, шул иҫәптән НАТО башлығы Марк Рютте, АҠШ-тың вице-президенты Джей Ди Вэнс, дәүләт секретары Марко Рубио, Евросовет башлыҡтары ҡатнашты. Рәсәйҙән унда делегация булманы.

23 февраль - Ватанды һаҡлаусылар көнө алдынан халҡыбыҙҙың бик күп тарихи сығанаҡтарҙа теркәлгән, уны бер кем дә инҡар итә алмаған боронғо һәм бай яугирлыҡ тарихы тураһында бер кәлимә еткерәйек әле уҡыусыларыбыҙға. Ҡабатлағандан доға иҫкермәй. Унан һуң, тарихи хәҡиҡәтте һәр йәш быуын өсөн ҡабатлап, иҫкә алып тороу фарыз.

Быйыл Башҡорт дәүләт университетының (хәҙер Өфө фән һәм технологиялар университеты) башҡорт теле факультеты ойошторолоуға - 95 йыл, башҡорт теле, шәрҡиәт һәм журналистика факультетына 35 йыл тулды. Ошо иҫтәлекле ваҡиғаларға арнап ойошторолған байрам алдынан факультетта бөгөн эшләп йөрөүсе бер нисә уҡытыусыға мөрәжәғәт иттек:

"Һуғыш эҙһеҙ үтмәй, йөрәктә йәрәхәттәре, яралары ҡала. Уларҙы тик ғаилә һәм тыуған яҡ ҡына дауалай ала". Иңенә 20 йылдан ашыу хәрби хеҙмәт һәм дүрт "ҡыҙыу" нөктә ваҡиғаларын йөкмәгән Әбйәлил районында йәшәүсе Илнур Ҡарабулатовтың фекере шулай.
Ул биология һәм химия уҡытыусыһы һөнәрен ала, әммә армияла хеҙмәт иткәндән һуң, Оборона министрлығы менән контракт төҙөй һәм шул ваҡыттан алып уның тормошо хәрби хеҙмәт менән тығыҙ бәйле. Абхазия, Ҡарабах, Сүриә... 2022 йылдың февралендә был исемлеккә Махсус хәрби операция ла инеп китә.

Халҡыбыҙ йолаларын тергеҙеүгә үҙҙәренең ҙур өлөшөн индергән районыбыҙ ағинәйҙәре, Өфөнән килгән ҡунаҡтар Убалар ауылына Әлмира Сәйетмырҙа ҡыҙы Юламанова етәкләгән "Мираҫ" ағинәйҙәр төркөмө ойошторған "Яулыҡ байрамы"на йыйылды.

Башҡортостандың халыҡ артисы Гөлфирә Сафиуллина быйыл бер түгел ике юбилейын билдәләй: ғүмер үрҙәрен артылыуына - илле, Өфө дәүләт сәнғәт институтын тамамлап, ижад ғүмерен башлауына утыҙ йыл. Сәхнә алиһәһе Гөлли Мөбәрәкова йыйған төркөмдә уҡыуын, Хөрмәт Үтәшев, Нурия Ирсаева, Рәфил Нәбиуллин кеүек Мастерҙарҙан сәхнә һабаҡтары алыуын яҙмыш бүләге тип иҫәпләй. Тәүге ролдәре - Р.Киплингтың "Маугли"һындағы инә бүре Ракша, П.Кальдерондың "Мөхәббәт менән шаярмайҙар" спектаклендә хеҙмәтсе ҡыҙ Инесса. Ошо ролдәре менән Салауат башҡорт дәүләт драма театры сәхнәһенә аяҡ баҫа. Һәр образы аша сәхнәнән тормош дәресе биреүсе актрисаны сәхнә тигән мөғжизәле донъя менән тоташтырған, шәхес итеп үҫтергән ҡиммәттәр хаҡында әңгәмәләштек.

Буранбай улы өсөн йәне өҙөлөр сиккә етеп ярһыған атай кешене артабан тынысландырырға тырышыу, киреһенсә, ярһытасағын тамам аңланы. Бындай саҡтарҙа ул һәр ваҡыт ундай кешенең урынына үҙен ҡуйып ҡарай. Ысынлап та, ошондай саҡта ни эшләр ине икән үҙе лә? Ныҡ ярҙам итә был хәләте. Шуға күрә ул Юлбарыҫты ыңғайына һыпырҙы.
- Эңер төшөүгә Верхнеурал яғына бергәләп ҡуҙғалырбыҙ, Юлбарыҫ ҡорҙашым, - шунан уландарына ишаралап, - Ҡыҙыл йылғаһына тиклем Ҡужәхмәт менән Баймөхәмәт беҙҙе оҙатып барыр, Ишмөхәмәт сәсәнгә лә һуғылырбыҙ...
- Килештек...